Kary finansowe i administracyjne za naruszenie zasad przewozu towarów niebezpiecznych
W przewozie ADR/RID/ADN nie ma taryfy ulgowej – każdy błąd może kosztować zdrowie, życie i środowisko. A jeśli nie to, to przynajmniej portfel przedsiębiorcy. Kary są wysokie i mają działać odstraszająco.
Za co grożą kary?
- Nieprawidłowa klasyfikacja lub dokumentacja – np. brak numeru UN, błędna nazwa przewozowa, brak grupy pakowania.
- Brak oznakowania – tablic pomarańczowych, nalepek klas, numerów rozpoznawczych zagrożenia.
- Naruszenie wymogów technicznych – pojazd/cysterna bez ważnego świadectwa dopuszczenia, uszkodzone opakowania lub nieszczelne zawory.
- Brak wyposażenia awaryjnego – gaśnic, sorbentów, instrukcji pisemnych ADR.
- Brak wymaganych szkoleń – kierowca bez certyfikatu ADR, pracownik bez szkolenia stanowiskowego.
- Przewóz niezgodny z ograniczeniami – np. wjazd do tunelu mimo zakazu dla danej klasy towaru.
- Brak wyznaczonego DGSA – obowiązek dotyczy większości przedsiębiorstw związanych z przewozem.
- Nieprzestrzeganie procedur awaryjnych – brak zgłoszenia incydentu, niewłaściwe działania w sytuacji kryzysowej.
Wysokość kar finansowych
- Kierowcy/załoga: mandaty karne od kilkuset złotych do kilku tysięcy złotych w zależności od naruszenia.
- Przedsiębiorcy: kary administracyjne sięgające od kilku do nawet kilkuset tysięcy złotych (w przypadku poważnych naruszeń lub systemowych braków).
- Dodatkowe koszty: usunięcie skutków wypadku, pokrycie kosztów interwencji PSP/WIOŚ, utylizacja odpadów powypadkowych.
Sankcje administracyjne
- Zakaz dalszego przewozu do czasu usunięcia nieprawidłowości.
- Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego pojazdu z poważnymi usterkami.
- Odholowanie pojazdu lub nakaz przeładunku w wyznaczonym miejscu.
- Cofnięcie uprawnień – np. cofnięcie świadectwa dopuszczenia pojazdu, zawieszenie certyfikatu ADR kierowcy w przypadku powtarzających się naruszeń.
- Zawiadomienie organów ścigania – przy rażących naruszeniach mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia.
Przykłady sankcji w praktyce
- Brak gaśnicy lub jej niewłaściwa masa – kara kilkaset złotych.
- Brak oznakowania cysterny – kilka tysięcy złotych i zakaz jazdy.
- Kierowca bez certyfikatu ADR – mandat + odpowiedzialność przedsiębiorcy za dopuszczenie do przewozu.
- Firma bez wyznaczonego DGSA – kara administracyjna do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Jak unikać kar?
- Regularne audyty ADR/RID/ADN – lepiej znaleźć błąd w firmie niż podczas kontroli drogowej.
- Checklista przed wyjazdem – dokumenty, oznakowanie, sprzęt, szkolenia – zawsze do sprawdzenia.
- Szkolenia i aktualizacja wiedzy – przepisy zmieniają się co 2 lata wraz z rewizją ADR/RID/ADN.
- System raportowania incydentów – lepiej zgłosić i poprawić niż ukrywać i zapłacić podwójnie.
Wniosek: Kary finansowe i administracyjne nie są karą za karę – to narzędzie, które ma wymusić przestrzeganie przepisów i zmniejszyć ryzyko katastrof. A dla przedsiębiorcy: taniej jest szkolić i sprawdzać niż płacić. Opracowanie redakcyjne.