Szczególne wymogi dla transportu substancji stwarzających ryzyko dla środowiska
Niektóre towary niebezpieczne są groźne nie tylko dla ludzi, ale także dla przyrody. Dlatego przepisy ADR, RID, ADN i ICAO-TI wprowadzają dodatkowe wymogi przy ich przewozie.
Co to są substancje niebezpieczne dla środowiska?
- Substancje ciekłe i stałe, które w razie wycieku mogą zanieczyścić glebę, wodę lub powietrze.
- Oznaczane w ADR jako „ENVIRONMENTALLY HAZARDOUS” – często przypisane do klasy 9.
- Przykłady: oleje odpadowe, pestycydy, niektóre farby i żywice, substancje toksyczne dla organizmów wodnych.
Wymogi techniczne
- Opakowania i cysterny: muszą być szczelne, odporne chemicznie i mechanicznie, zgodne z instrukcjami pakowania P200/P300 lub odpowiednimi kodami cystern (np. LGBF, L4BH).
- Badania okresowe: potwierdzone protokołami (szczelność, ciśnienie, grubość ścian).
- Zakaz mieszania: nie wolno łączyć w cysternie substancji niekompatybilnych chemicznie.
- Systemy zabezpieczeń: zawory odcinające, uziemienie, zabezpieczenia przed elektrostatyką.
Oznakowanie i identyfikacja
- Tablice barwy pomarańczowej z numerami UN oraz numerem rozpoznawczym zagrożenia.
- Nalepki klas zagrożenia (np. klasa 9) oraz dodatkowy znak: ryba i drzewo – symbol zagrożenia dla środowiska.
- Dokumentacja przewozowa musi zawierać zapis „Substancja niebezpieczna dla środowiska”.
Środki bezpieczeństwa
- Wyposażenie awaryjne: sorbenty, pojemniki na odpady, sprzęt do zabezpieczania wycieków.
- Plan awaryjny: procedury postępowania w razie rozlewu lub skażenia środowiska.
- Instrukcje pisemne (ADR): załoga musi znać zasady reagowania przy uwolnieniu substancji do środowiska.
- Postoje: zakaz postoju w miejscach szczególnie wrażliwych (np. w pobliżu rzek, rezerwatów przyrody, ujęć wody).
Obowiązki uczestników
- Nadawca: prawidłowa klasyfikacja i oznakowanie, wskazanie zagrożeń dla środowiska w dokumentach.
- Przewoźnik: użycie odpowiednich pojazdów i cystern, przeszkolona załoga, kontrola stanu technicznego.
- Kierowca/załoga: znajomość procedur awaryjnych i użycie sprzętu ochronnego.
- Odbiorca: niezwłoczne usunięcie oznakowania po rozładunku i odpowiednie zagospodarowanie odpadów resztkowych.
Dlaczego to ważne?
- Substancje niebezpieczne dla środowiska nawet w niewielkiej ilości mogą zanieczyścić duże obszary gleby czy wody.
- Każdy wyciek to nie tylko kara finansowa, ale też koszty rekultywacji i odpowiedzialność cywilna przedsiębiorcy.
- Dodatkowe wymogi chronią przyrodę i reputację firmy – lepiej zapobiegać niż sprzątać.
Opracowanie redakcyjne.
