Rozporządzenie (UE) 2022/2065 – Digital Services Act (DSA)
Podstawa nowego ładu cyfrowego w Unii Europejskiej, wprowadzająca jednolite zasady funkcjonowania platform internetowych, usług cyfrowych i obrotu danymi – także w kontekście zrównoważonych produktów i paszportów cyfrowych.
Metryka aktu:
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych i zmiany dyrektywy 2000/31/WE (Digital Services Act – DSA).
Dz. Urz. UE L 277 z 27.10.2022 r., s. 1–102.
Charakter prawny:
Rozporządzenie – akt bezpośrednio obowiązujący we wszystkich państwach członkowskich. Stanowi część pakietu „Europejskiej Strategii Cyfrowej” obok Rozporządzenia (UE) 2022/868 (Data Governance Act) i Rozporządzenia (UE) 2023/2854 (Digital Markets Act – DMA).
Zakres stosowania:
DSA dotyczy wszystkich podmiotów świadczących usługi cyfrowe w UE, w tym platform handlu elektronicznego, wyszukiwarek, serwisów społecznościowych, dostawców usług hostingowych i pośredników danych. Obejmuje również zasady odpowiedzialności za treści, przechowywanie i udostępnianie danych.
Cel regulacji:
Zapewnienie bezpiecznego, przejrzystego i zaufanego środowiska cyfrowego, w którym użytkownicy i przedsiębiorcy mogą działać zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, ochrony danych i dostępu do informacji. DSA ma również kluczowe znaczenie dla infrastruktury cyfrowych paszportów produktów, o których mowa w Rozporządzeniu (UE) 2024/1781 (ESPR).
Główne obowiązki podmiotów cyfrowych:
- wprowadzenie mechanizmów przejrzystości w zakresie gromadzenia i udostępniania danych użytkowników,
- zapewnienie możliwości raportowania nielegalnych treści i mechanizmów reagowania,
- przechowywanie danych w sposób bezpieczny, z poszanowaniem prywatności i integralności systemów,
- ujawnianie danych o sprzedawcach działających na platformach e-commerce (identyfikowalność handlowa),
- zapewnienie audytów bezpieczeństwa oraz obowiązkowej współpracy z organami nadzoru.
Konsekwencje i sankcje:
DSA przewiduje kary finansowe sięgające do 6% globalnego rocznego obrotu przedsiębiorstwa w przypadku naruszenia obowiązków, takich jak brak przejrzystości danych lub niezgodne z prawem przetwarzanie informacji. Państwa członkowskie są zobowiązane do wyznaczenia koordynatora ds. usług cyfrowych odpowiedzialnego za nadzór i egzekucję przepisów.
Powiązanie z ESPR i gospodarką cyrkularną:
Choć DSA nie dotyczy bezpośrednio kwestii środowiskowych, jego przepisy stanowią infrastrukturę prawną dla przechowywania i wymiany danych o produktach. Dzięki DSA możliwe jest tworzenie interoperacyjnych systemów informacji o produktach – niezbędnych dla funkcjonowania cyfrowego paszportu produktu (Digital Product Passport – DPP) w ramach ESPR.
Relacja do prawa krajowego:
Polska przygotowuje przepisy wykonawcze dostosowujące krajowe instytucje nadzoru (UKE, UODO) do nowego reżimu DSA. Wdrożenie obejmuje również obowiązek współpracy administracyjnej między organami krajowymi a Komisją Europejską w zakresie nadzoru nad platformami cyfrowymi.
Znaczenie dla rynku UE:
DSA jest jednym z kluczowych aktów budujących zaufanie do europejskiej gospodarki cyfrowej. W połączeniu z ESPR tworzy ramy dla cyfrowych produktów przyszłości – bezpiecznych, identyfikowalnych i zgodnych z zasadami przejrzystości oraz odpowiedzialności społecznej. Opracowanie redakcyjne.
