Węglowodory i ich związki z tlenem, azotem lub siarką – składnik z Załącznika nr 4 do ustawy o odpadach
Węglowodory i ich związki z tlenem, azotem lub siarką to rozległa grupa związków organicznych, które mogą występować w odpadach w różnych formach – od prostych lotnych cieczy po wielkocząsteczkowe, trudno rozkładalne substancje. Ich obecność może powodować zaklasyfikowanie odpadów jako niebezpieczne ze względu na toksyczność, łatwopalność, trwałość środowiskową i zagrożenie dla zdrowia ludzi.
Gdzie mogą występować?
- W pozostałościach po procesach rafinacji ropy naftowej i produkcji paliw
- W zużytych olejach silnikowych, smarach, rozpuszczalnikach i rozcieńczalnikach
- W odpadach z przemysłu chemicznego, petrochemicznego, lakierniczego i farbiarskiego
- W ściekach i osadach z zakładów chemicznych i warsztatów
- W skażonych glebach, zbiornikach paliwowych i instalacjach przemysłowych
Dlaczego są niebezpieczne?
- Wiele z nich jest łatwopalnych lub wybuchowych (szczególnie lekkie węglowodory i związki tlenowe)
- Mogą być toksyczne dla ludzi i organizmów wodnych (np. nitrowęglowodory, tiole)
- Niektóre działają rakotwórczo (np. benzen, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne)
- Trwałość środowiskowa – długo rozkładają się w glebie i wodzie
- Mogą emitować nieprzyjemne i toksyczne opary, powodując zatrucia
Zasady przechowywania i transportu
- Przechowywać w szczelnych, niepalnych pojemnikach, z dala od źródeł ognia i ciepła
- Obowiązek stosowania oznaczeń GHS: GHS02 (łatwopalność), GHS06 (toksyczność), GHS08 (działanie chroniczne), GHS09 (zagrożenie środowiskowe)
- Transport wg ADR – zwykle klasa 3 (ciecze łatwopalne), 6.1 (substancje toksyczne) lub 9 (substancje zagrażające środowisku)
- Zapewnić wentylację i środki neutralizacji wycieków (sorbenty, piasek)
- Zalecane monitorowanie emisji LZO (lotnych związków organicznych) w miejscu składowania
Metody unieszkodliwiania i recyklingu
- Recykling i regeneracja olejów i rozpuszczalników – destylacja i oczyszczanie
- Spalanie w specjalistycznych piecach z odzyskiem energii i oczyszczaniem spalin
- Bioremediacja skażonych gleb (z udziałem mikroorganizmów degradujących związki organiczne)
- Neutralizacja chemiczna w instalacjach do obróbki chemicznej odpadów
- Zakaz składowania w stanie płynnym – konieczność uprzedniego ustabilizowania lub spalania
Węglowodory oraz ich pochodne z tlenem, azotem lub siarką są powszechnie spotykane w przemyśle i motoryzacji. Ze względu na różnorodność właściwości i potencjalne zagrożenia, odpady zawierające te substancje wymagają indywidualnej oceny i dobrania odpowiednich metod postępowania zgodnych z przepisami o odpadach niebezpiecznych.
Informacja: Ten artykuł dotyczy składnika wymienionego w Załączniku nr 4 do ustawy o odpadach, określającego substancje, których obecność czyni odpady niebezpiecznymi.