Notyfikacja (zawiadomienie) — Konwencja Bazylejska
Notyfikacja (ang. prior informed consent, PIC) to formalne, pisemne zawiadomienie o planowanym transgranicznym przemieszczeniu odpadów. Jest punktem startowym legalnego przewozu: bez zgody właściwych organów państw wysyłki, tranzytu i przeznaczenia — wyjazdu nie ma. (Tak, to „żółte światło” przed zielonym).
Po co jest notyfikacja?
- Kontrola ryzyka — państwa po drodze wiedzą, co jedzie, dokąd i w jakich warunkach.
- Gwarancja właściwego zagospodarowania — odpady trafią do instalacji prowadzącej odzysk/unieszkodliwianie w warunkach ESM (environmentally sound management).
- Odpowiedzialność finansowa — jest zabezpieczenie na wypadek zwrotu lub awarii zagospodarowania.
Kto uczestniczy?
- Zgłaszający (notifier) — zwykle posiadacz odpadów lub upoważniony pośrednik; składa wniosek.
- Odbiorca/instalacja — potwierdza możliwości i warunki odzysku/unieszkodliwiania (ESM).
- Właściwe organy — państw wysyłki, tranzytu i przeznaczenia; wydają zgody/warunki lub sprzeciw.
Co zawiera notyfikacja?
- Dokument notyfikacyjny — dane stron, opis odpadów (kod bazylejski/A-/B-, EWC), ilość, pakowanie, trasa, czas.
- Dokument przemieszczenia — towarzyszy przesyłce; służy do potwierdzeń etapów (wysyłka, odbiór, odzysk/D-proces).
- Umowa zgłaszający–odbiorca — obowiązek przyjęcia i właściwego zagospodarowania.
- Gwarancja finansowa/ubezpieczenie — pokrywa koszty ewentualnego zwrotu i postępowania z odpadami.
- Załączniki techniczne — charakterystyka odpadów, opis procesu R/D, pozwolenia instalacji, logistyka (ADR/IMDG, etykietowanie).
Jak wygląda procedura (w skrócie)?
- Klasyfikacja — identyfikacja wpisu (Lista A/B Konwencji Bazylejskiej), kodu EWC i właściwości niebezpiecznych.
- Złożenie notyfikacji do organu państwa wysyłki (z kompletem dokumentów).
- Obieg do państw tranzytu i przeznaczenia — organy analizują ryzyka, warunki, możliwości instalacji.
- Decyzja — zgoda (czasem z warunkami) lub sprzeciw. Brak zgody = brak przewozu.
- Realizacja przewozu — z dokumentem przemieszczenia; potwierdzenia etapów i wynik R/D w instalacji.
Kiedy notyfikacja jest wymagana?
- Co do zasady dla odpadów z Listy A (Annex VIII) oraz innych strumieni, które nie spełniają kryteriów „zielonych”.
- „Lista zielona” (Annex IX) — uproszczony reżim tylko przy spełnieniu warunków czystości/jednorodności i celu odzysku; w przeciwnym razie — notyfikacja.
Najczęstsze błędy (i jak ich uniknąć)
- Niedokładna klasyfikacja — używaj właściwych wpisów A/B, kodów EWC, wskaż właściwości niebezpieczne; w razie wątpliwości wykonaj analizy.
- Braki w umowie/gwarancji — bez nich organy wstrzymują zgodę.
- Niedoszacowanie czystości w „zielonych” strumieniach — zanieczyszczenia przenoszą do reżimu notyfikacyjnego.
- Logistyka bez ADR — opakowanie, etykietowanie i dokumenty przewozowe muszą być spójne z klasyfikacją.
Uwaga praktyczna (UE/Polska)
W UE zasady PIC są odzwierciedlone w przepisach o przemieszczeniach odpadów (m.in. nowsze regulacje sektorowe). W Polsce niezależnie od procedury transgranicznej mogą obowiązywać dodatkowe wymogi krajowe (np. monitorowanie SENT dla określonych strumieni). Przed wysyłką zweryfikuj zarówno reżim bazylejski, jak i lokalne przepisy.
