Lista zielona (Green-listed) Konwencji Bazylejskiej — Annex IX (List B)

Lista zielona to wykaz strumieni odpadów ujętych w Załączniku IX (List B) Konwencji Bazylejskiej. Odpady z tej listy są z założenia nieniebezpieczne i — o ile są odpowiednio czyste, jednorodne oraz kierowane do odzysku w sposób środowiskowo bezpieczny (ESM) — podlegają upro­szczonym zasadom w transgranicznym przemieszczaniu.

Co oznacza „green-listed” w praktyce

• Brak kontroli PIC (prior informed consent) dla typowych, spełniających warunki przesyłek; wyjątkiem są przypadki, gdy zanieczyszczenia lub domieszki powodują właściwości niebezpieczne.
• Warunek odzysku — docelowa instalacja musi prowadzić procesy odzysku w sposób zgodny z zasadami ESM.
• Kluczowa czystość — strumień powinien być „niemal wolny od zanieczyszczeń” i innych odpadów; mieszanki są dopuszczalne tylko tam, gdzie lista na to wprost pozwala.

Najczęstsze strumienie z Listy B (wybrane przykłady kodów „B”)

• B1010 — odpady metali i stopów w postaci metalicznej, niedyspersyjnej (np. żelazo i stal, miedź, aluminium, nikiel, cynk, cyna, wolfram, molibden, tantal).
• B1020 — czysty, niezanieczyszczony złom metali (w formach handlowych: blachy, pręty, profile itp.); z wyłączeniami określonymi w załączniku.
• B2020 — szkło w formie niedyspersyjnej: stłuczka i inne odpady szkła (z wyłączeniem szkła z kineskopów i innych „aktywowanych”).
• B3020 — odpady papieru, tektury i wyrobów papierniczych (m.in. tektura falista, papiery z masy bielonej niebarwionej w masie, papiery z masy mechanicznej, a także inne, w tym tektury laminowane czy niesort).
• B3011 — wybrane odpady tworzyw sztucznych niemal wolne od zanieczyszczeń, kierowane do recyklingu (np. jednorodne strumienie PE, PP, PET oraz wybrane fluoropolimery; dopuszczalne też mieszanki PE/PP/PET do oddzielnego recyklingu).
• B3030 — odpady tekstyliów przygotowane do specyfikacji (np. jednorodne frakcje wełny, bawełny, jedwabiu; zużyte tekstylia w określonych kategoriach).
• B3040 — odpady gumy (np. ebonit oraz inne niewymienione gdzie indziej), pod warunkiem braku zanieczyszczeń innymi rodzajami odpadów.
• B2030 — odpady ceramiczne w formie niedyspersyjnej (np. cermety, określone włókna ceramiczne).

Granice „zielonej fali” — kiedy odpad wypada z Listy B

• Gdy zawiera składniki z listy materiałów niebezpiecznych w takim stopniu, że wykazuje właściwości z Załącznika III (np. toksyczność, łatwopalność).
• Gdy jest znacząco zanieczyszczony lub niejednorodny i nie spełnia kryteriów danego wpisu.
• Gdy nie jest kierowany do odzysku w sposób środowiskowo bezpieczny (ESM).

Checklist „green-listed” (5 szybkich kroków)

1. Identyfikacja kodu „B” — dopasuj wpis z Annex IX (List B).
2. Cel — potwierdź, że przesyłka jest przeznaczona do odzysku.
3. Czystość i jednorodność — upewnij się, że strumień jest „niemal wolny od zanieczyszczeń”.
4. Dokumenty — przygotuj wymagane informacje transportowe i kontaktowe (w zależności od Państw-Stron i przepisów regionalnych).
5. ESM — potwierdź zdolność instalacji docelowej do prowadzenia odzysku zgodnie z najlepszymi praktykami.

Uwaga dla UE i Polski

W Unii Europejskiej system „green-listed” jest odzwierciedlony w wykazach stosowanych w przepisach o przemieszczeniach odpadów (np. odpowiedniki w załącznikach „zielonych” UE). Polska może nakładać dodatkowe obowiązki krajowe (np. monitorowanie przewozu wybranych strumieni), dlatego przy planowaniu przesyłki zawsze sprawdź aktualne wymogi krajowe.