Podstawa prawna i status

WIOŚ działa na podstawie Ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r. (tekst jedn. Dz.U. 2024 poz. 425), a także szeregu aktów wykonawczych, m.in. rozporządzenia Ministra Środowiska z 21 grudnia 2018 r. i odpowiednich ustaw (finansowych, służbowych)

Kompetencje i zadania WIOŚ

• Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska przez podmioty korzystające ze środowiska
• Kontrola instalacji i urządzeń ochronnych, emisji, jakości wód i odpadów, a także substancji chronionych legislacyjnie
• Udział w procesach inwestycyjnych, ocenach oddziaływania na środowisko i przekazywaniu obiektów do użytku
• Zapobieganie i nadzór nad skutkami awarii przemysłowych
• Gromadzenie danych do PRTR i prowadzenie monitoringu środowiska
• Kary administracyjne: mandaty, wstrzymanie działalności, decyzje pokontrolne.
• Współpraca z PSP, GIOŚ, samorządami i innymi organami kontrolnymi

Uprawnienia kontrolne

Zgodnie z art. 9 Ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, inspektorzy mogą:

• wejść przez całą dobę na teren, do obiektów czy transportu,
• pobrać próbki, wykonywać pomiary i kontroli przy użyciu sprzętu (np. drony),
• wstrzymać działalność, żądać dokumentów, przesłuchiwać, nakładać mandaty i kary administracyjne

Obszar działania i struktura organizacyjna

WIOŚ działa w każdym województwie – Wojewódzki Inspektor kieruje inspekcją na terenie całego województwa, a na poziomie regionalnym funkcjonują delegatury terenowe (np. w Gdańsku, Rzeszowie, Wrocławiu) . Struktura opiera się na siedzibie głównej oraz delegaturach obejmujących określone powiaty i gminy