Linie do recyklingu odpadów skórzanych – odzysk włókien, garbników i tworzyw pomocniczych

Źródła powstawania odpadu:

• Odpady skór garbowanych po procesach produkcji wyrobów skórzanych (buty, odzież, meble, akcesoria).
• Skrawki, odpadki cięcia i pozostałości produkcyjne w zakładach garbarskich.
• Zużyte produkty skórzane wycofane z eksploatacji w przemyśle, handlu i gospodarstwach domowych.
• Produkty niespełniające wymagań jakościowych lub wadliwe.

Zagrożenia i aspekty bezpieczeństwa (EHS):

• Obecność chemikaliów stosowanych w garbowaniu (garbniki roślinne, chromowe, syntetyczne) wymaga odpowiedniego postępowania i ochrony środowiska.
• Rozdrabnianie skór generuje pyły, włókna i potencjalne pozostałości chemiczne.
• Praca z maszynami mechanicznymi i młynami wymaga stosowania środków ochrony osobistej i procedur BHP.

Etapy przerobu:

• Demontaż i wstępne sortowanie – oddzielanie metalowych okuć, podszewki, wypełnień i innych materiałów od właściwej skóry.
• Kruszenie i mielenie mechaniczne – rozdrabnianie skór w celu uzyskania homogennej masy włóknistej.
• Separacja materiałowa:
  • Oddzielanie włókien naturalnych od elementów syntetycznych i zanieczyszczeń.
  • Usuwanie pozostałości chemikaliów garbujących w procesie przygotowania do dalszego przetwarzania.
• Przetwarzanie wtórne:
  • Włókna skórzane – przetwarzanie na maty izolacyjne, wypełniacze, podeszwy, materiały kompozytowe.
  • Metalowe elementy – odzysk stali, miedzi lub stopów metali z okuć.
  • Resztki chemiczne i organiczne – odzysk energetyczny lub chemiczny recykling w zależności od rodzaju odpadów.
• Gospodarka odpadami – odpylanie, neutralizacja chemikaliów, kontrola emisji i magazynowanie odpadów niebezpiecznych.

Typowe maszyny i urządzenia:

• Młyny, rozdrabniacze i mieszalniki włókniste do przetwarzania skór.
• Separatory magnetyczne i wiroprądowe do odzysku elementów metalowych.
• Systemy odpylania, filtracji pyłów i neutralizacji chemikaliów pozostałych po garbowaniu.
• Linie do przetwarzania włókien na maty i kompozyty.

Odzyskiwane składniki:

• Włókna skórzane – do produkcji mat izolacyjnych, materiałów wypełniających i komponentów kompozytowych.
• Metale – stal, miedź i stopy metali z okuć i elementów wykończeniowych.
• Tworzywa syntetyczne – wypełnienia i podszewki przetwarzane mechanicznie lub chemicznie.
• Pozostałości chemiczne – odzysk energetyczny lub recykling chemiczny w zależności od technologii.

Zużycie energii i emisje:

• Procesy mechaniczne wymagają energii elektrycznej do kruszenia, mieszania i sortowania włókien.
• Emisje pyłów włóknistych i chemicznych wymagają zastosowania systemów odpylania, filtracji i neutralizacji.
• Recykling odpadów skórzanych zmniejsza zużycie surowców pierwotnych i wpływ na środowisko.

Skala strumienia – Europa i Polska:

• Wzrost produkcji i konsumpcji wyrobów skórzanych generuje znaczące ilości odpadów wymagających odzysku i recyklingu.
• W Polsce potencjał recyklingu obejmuje kilka do kilkunastu tysięcy ton rocznie, w zależności od wielkości zakładów i poziomu odzysku.

Specyfikacja referencyjna linii (przykład):

• Wydajność: 0,5–2 t/h odpadów skórzanych.
• Sekwencja: Sortowanie → Kruszenie → Separacja metali → Mielenie włókniste → Produkcja mat/kompozytów → Odpylanie i neutralizacja chemikaliów.
• Odzysk: włókna 60–70%, metale 5–10%, tworzywa syntetyczne 10–15%, pozostałości energetyczne 5–15%.
• EHS: odpylanie, filtracja chemikaliów, kontrola emisji, magazyn odpadów niebezpiecznych.