Taksonomia UE – klasyfikacja zielonych inwestycji
Taksonomia UE to system klasyfikacji opracowany przez Unię Europejską, który określa, jakie inwestycje i działalności gospodarcze można uznać za zrównoważone środowiskowo. To kluczowe narzędzie w realizacji Europejskiego Zielonego Ładu (Green Deal) i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Dlaczego powstała Taksonomia?
Celem Taksonomii jest ujednolicenie definicji „zielonych” działań na terenie UE, aby przeciwdziałać zjawisku greenwashingu i zapewnić przejrzystość dla inwestorów. Dzięki temu kapitał ma być kierowany w stronę działań rzeczywiście wspierających ochronę klimatu i środowiska.
Co obejmuje Taksonomia?
Aby działalność gospodarcza została uznana za zgodną z Taksonomią UE, musi:
- Wnosić istotny wkład w jeden z 6 celów środowiskowych, takich jak:
- łagodzenie zmian klimatu,
- adaptacja do zmian klimatu,
- zrównoważone wykorzystanie wody,
- przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
- zapobieganie zanieczyszczeniom,
- ochrona bioróżnorodności.
- Nie wyrządzać poważnych szkód innym celom środowiskowym („Do No Significant Harm” – DNSH).
- Spełniać minimalne gwarancje społeczne, np. prawa człowieka, standardy pracy.
Dla kogo jest Taksonomia?
Taksonomia UE dotyczy w szczególności:
- dużych firm podlegających obowiązkowi raportowania niefinansowego (np. zgodnie z CSRD),
- instytucji finansowych oferujących produkty inwestycyjne (np. fundusze ESG),
- przedsiębiorstw ubiegających się o „zielone” finansowanie (np. kredyty, obligacje),
- inwestorów oceniających wpływ swoich portfeli na klimat.
Korzyści z klasyfikacji
- Wiarygodność – inwestycje zgodne z Taksonomią zyskują na przejrzystości i zaufaniu rynku,
- Łatwiejszy dostęp do finansowania – instytucje preferują projekty spełniające kryteria zrównoważonego rozwoju,
- Spójność z politykami UE – Taksonomia wpisuje się w CSRD, SFDR i Europejski Zielony Ład,
- Eliminacja greenwashingu – firmy nie mogą dowolnie nazywać się „ekologicznymi” bez pokrycia w faktach.
Kontrowersje i aktualizacje
Wokół Taksonomii toczy się debata – m.in. o uwzględnieniu gazu ziemnego i energii jądrowej jako „zielonych” źródeł. Komisja Europejska przyjęła kompromis, uznając je za tymczasowo zgodne z Taksonomią pod pewnymi warunkami. System ma być rozwijany i uzupełniany o kolejne sektory i wytyczne branżowe.
Taksonomia w praktyce
Firmy w swoich raportach ESG muszą podawać m.in.:
- jaki % ich obrotu, nakładów inwestycyjnych i operacyjnych jest zgodny z Taksonomią,
- czy ich projekty spełniają kryteria techniczne i środowiskowe,
- czy zachowane są wymogi DNSH i prawa pracownicze.
Źródła: eur-lex.europa.eu, Komisja Europejska, EFRAG, Taksonomia UE, CSRD
