Konstrukcja:
- Komora robocza – główna część maszyny, w której odbywa się proces kruszenia. Wyposażona w szczęki, wały, lub młoty w zależności od typu kruszarki.
- Szczęki lub wirniki kruszące – elementy wykonane z wytrzymałych materiałów, takich jak stal manganowa, które rozdrabniają materiał na mniejsze fragmenty.
- Podajnik materiału – najczęściej w formie taśmowego lub wibracyjnego systemu podającego, umożliwia równomierne wprowadzenie materiału do komory roboczej.
- Napęd – silnik elektryczny lub spalinowy, zapewniający ruch elementów kruszących.
- Wyjście materiału – system przesiewania lub taśmociąg, który oddziela rozdrobniony materiał i transportuje go do dalszych etapów przetwarzania.
- Obudowa ochronna – zabezpiecza maszynę i otoczenie przed wydostawaniem się fragmentów materiału podczas pracy.
Zasada działania:
- Materiał budowlany (np. beton, cegły, asfalt) jest wprowadzany do komory roboczej przez podajnik.
- W komorze materiał jest ściskany, zgniatany lub rozbijany przez ruchome szczęki, młoty lub wirniki w zależności od typu kruszarki.
- Rozdrobnione fragmenty przechodzą przez sito lub kratę, która kontroluje ich wielkość.
- Odpowiednio rozdrobniony materiał jest transportowany na zewnątrz, gdzie może być ponownie użyty (np. jako kruszywo w budownictwie drogowym).
Rodzaje kruszarek:
- Kruszarki szczękowe – rozdrabniają materiał przez ściskanie go pomiędzy dwoma szczękami, z czego jedna jest ruchoma, a druga stała.
- Kruszarki stożkowe – wykorzystują wirujący stożek, który miażdży materiał w zwężającej się przestrzeni.
- Kruszarki udarowe – rozdrabniają materiał przez szybkie uderzenia wirujących młotów lub wirników.
- Kruszarki walcowe – stosują dwa obracające się wały, które zgniatają materiał pomiędzy sobą.
Zastosowanie:
- Rozdrabnianie gruzu betonowego i ceglastego z rozbiórek budynków.
- Kruszenie asfaltu, kamieni i innych materiałów budowlanych do wykorzystania jako kruszywo wtórne.
- Przygotowanie materiałów do ponownego użycia w budownictwie drogowym, produkcji betonu czy podsypkach fundamentowych.
Najwięksi producenci kruszarek:
- Metso Outotec – lider w produkcji kruszarek szczękowych, stożkowych i udarowych do recyklingu materiałów budowlanych.
- Sandvik – dostarcza zaawansowane kruszarki o wysokiej wydajności, stosowane w przemyśle budowlanym i wydobywczym.
- Terex Finlay – producent mobilnych i stacjonarnych kruszarek, idealnych do recyklingu gruzu i materiałów budowlanych.