MARPOL Załącznik V – Zanieczyszczenie odpadami stałymi
Załącznik V konwencji MARPOL reguluje kwestie związane z zapobieganiem zanieczyszczeniom środowiska morskiego przez odpady stałe generowane na statkach. Celem jest całkowite wyeliminowanie wyrzucania odpadów stałych do morza lub znaczne ograniczenie tego procederu w wyjątkowych sytuacjach.
Zakres Załącznika V
- Dotyczy:
- Odpadów stałych generowanych przez statki, takich jak:
- Plastik, papier, metal, szkło.
- Resztki jedzenia.
- Opakowania, tekstylia, sieci rybackie.
- Nie dotyczy:
- Odpady sanitarne (regulowane przez Załącznik IV).
- Chemikalia i substancje płynne (regulowane przez Załączniki II i III).
Kluczowe wymagania Załącznika V
1. Zakaz wyrzucania odpadów do morza
- Odpady plastikowe są całkowicie zabronione do zrzutu w morzu, niezależnie od lokalizacji.
- Inne rodzaje odpadów mogą być wyrzucane wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach i w określonych warunkach, z uwzględnieniem ich biologicznego rozkładu i odległości od brzegu.
2. Dozwolone zrzuty w określonych warunkach
- Resztki jedzenia: Dozwolone w odległości co najmniej 12 mil morskich od brzegu, jeśli są one odpowiednio rozdrobnione (poniżej 25 mm).
- Inne odpady (papier, tekstylia, metal): Możliwe w odległości co najmniej 12 mil morskich od brzegu, ale tylko w przypadku, gdy odpady nie zagrażają środowisku.
3. Strefy specjalne
- W strefach specjalnych (np. Morze Bałtyckie, Morze Śródziemne, Antarktyda) obowiązują bardziej rygorystyczne zasady – zrzuty są zakazane lub bardzo ograniczone.
4. Gospodarka odpadami na statkach
- Każdy statek musi posiadać:
- Plan Zarządzania Odpadami Stałymi (Garbage Management Plan), opisujący procedury zbierania, przechowywania, przetwarzania i usuwania odpadów.
- Dziennik Odpadowy (Garbage Record Book), w którym rejestruje się wszystkie operacje związane z odpadami.
5. Wyposażenie do gospodarki odpadami
- Statki muszą być wyposażone w pojemniki na odpady oraz systemy przetwarzania, takie jak rozdrabniacze lub spalarnie.
Strefy specjalne dla Załącznika V
W strefach specjalnych obowiązują znacznie surowsze wymagania. Do takich stref należą:
- Morze Bałtyckie.
- Morze Śródziemne.
- Antarktyka.
- Morze Czarne.
- Obszary Karaibów.
Obowiązki portów
- Porty muszą zapewnić systemy odbioru odpadów stałych od statków.
- Usługi te muszą być dostępne dla wszystkich jednostek bez opóźnień w obsłudze.
Korzyści z wdrażania Załącznika V
- Ochrona środowiska morskiego:
- Redukcja ilości odpadów w morzach i oceanach, co chroni morskie ekosystemy i gatunki zagrożone.
- Ograniczenie zanieczyszczenia plastikiem:
- Całkowity zakaz wyrzucania plastików pomaga w walce z problemem mikroplastików.
- Poprawa warunków zdrowotnych:
- Mniejsza ilość odpadów w wodach przybrzeżnych i rekreacyjnych chroni zdrowie ludzi.
- Zwiększenie świadomości ekologicznej:
- Standardy zarządzania odpadami promują odpowiedzialne podejście do ochrony środowiska w żegludze morskiej.
Podsumowanie
MARPOL Załącznik V wprowadza rygorystyczne regulacje dotyczące zarządzania odpadami stałymi na statkach, z naciskiem na całkowite wyeliminowanie plastiku oraz ograniczenie innych odpadów. Dzięki tym przepisom znacząco zmniejsza się zanieczyszczenie mórz i oceanów, przyczyniając się do ochrony wrażliwych ekosystemów morskich.
