Załącznik VI konwencji MARPOL reguluje kwestie związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń powietrza przez statki. Obejmuje emisje gazów cieplarnianych, tlenków siarki (SOx), tlenków azotu (NOx), lotnych związków organicznych (VOC) oraz substancji niszczących warstwę ozonową. Wprowadza również standardy dotyczące paliw żeglugowych oraz wymogi techniczne dla statków.
Zakres Załącznika VI
- Dotyczy:
- Emisji zanieczyszczeń powietrza z systemów napędowych i urządzeń pomocniczych na statkach.
- Przewozu i stosowania substancji niszczących warstwę ozonową.
- Obejmuje:
- Tlenki siarki (SOx).
- Tlenki azotu (NOx).
- Lotne związki organiczne (VOC).
- Substancje zubożające warstwę ozonową.
- Emisje dwutlenku węgla (CO₂) oraz wskaźniki efektywności energetycznej.
Kluczowe wymagania Załącznika VI
1. Ograniczenie emisji SOx i NOx
- SOx:
- Maksymalna zawartość siarki w paliwie została obniżona do 0,50% (od 2020 r.) w skali globalnej.
- W strefach kontrolnych emisji (ECAs) limit wynosi 0,10%.
- Statki mogą stosować alternatywne technologie, takie jak skrubery (systemy oczyszczania gazów spalinowych), aby spełnić wymagania.
- NOx:
- Ograniczenia emisji NOx zależą od daty budowy statku i klasy jego silników (tzw. poziomy Tier I, Tier II, Tier III).
- W strefach ECA obowiązuje najostrzejszy poziom Tier III, wymagający stosowania zaawansowanych technologii, takich jak selektywna redukcja katalityczna (SCR).
2. Efektywność energetyczna
- Wskaźnik efektywności energetycznej projektu (EEDI):
- Obowiązkowy dla nowo budowanych statków; promuje projektowanie bardziej efektywnych jednostek.
- Plan zarządzania efektywnością energetyczną statku (SEEMP):
- Każdy statek musi posiadać plan poprawy efektywności energetycznej.
3. Substancje niszczące warstwę ozonową
- Zakaz instalowania nowych urządzeń zawierających chlorofluorowęglowodory (CFC) oraz bromochlorometan.
- Wymóg bezpiecznego usuwania istniejących substancji podczas konserwacji lub złomowania statków.
4. Kontrola emisji lotnych związków organicznych (VOC)
- Obowiązek instalowania systemów redukcji VOC podczas załadunku i transportu produktów ropopochodnych.
5. Strefy kontrolne emisji (Emission Control Areas – ECAs)
- Obszary, w których obowiązują bardziej rygorystyczne limity emisji SOx, NOx i VOC.
- Przykłady ECA: Morze Bałtyckie, Morze Północne, Wybrzeże Ameryki Północnej.
Systemy kontroli i dokumentacji
- Międzynarodowe świadectwo zapobiegania zanieczyszczaniu powietrza (IAPP):
- Wymagane dla każdego statku o pojemności brutto powyżej 400 GT.
- Dokumentacja dotycząca zużycia paliwa:
- Statki muszą rejestrować dane o zużyciu paliwa i emisjach gazów cieplarnianych.
Technologie wspierające zgodność z Załącznikiem VI
- Skrubery:
- Systemy oczyszczania gazów spalinowych redukujące zawartość siarki.
- Selektywna redukcja katalityczna (SCR):
- Technologia redukująca emisję NOx w silnikach wysokoprężnych.
- Paliwa alternatywne:
- Skroplony gaz ziemny (LNG), biopaliwa, wodór.
- Systemy poprawy efektywności energetycznej:
- Żagle wspomagające, powłoki redukujące opór, zoptymalizowane śruby napędowe.
Korzyści z wdrażania Załącznika VI
- Ochrona środowiska atmosferycznego:
- Znaczące zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza.
- Poprawa zdrowia publicznego:
- Redukcja emisji SOx i NOx zmniejsza ryzyko chorób układu oddechowego.
- Promowanie innowacji w żegludze:
- Zachęta do stosowania nowoczesnych technologii i paliw alternatywnych.
- Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych:
- Lepsza efektywność energetyczna przyczynia się do walki ze zmianami klimatu.
Podsumowanie
MARPOL Załącznik VI odgrywa kluczową rolę w ograniczaniu emisji zanieczyszczeń powietrza przez żeglugę morską. Dzięki zaawansowanym regulacjom i technologiom, przyczynia się do ochrony atmosfery, poprawy zdrowia ludzi oraz zmniejszenia wpływu transportu morskiego na zmiany klimatu.
