MARPOL Załącznik IV – Zanieczyszczenie ściekami
Załącznik IV konwencji MARPOL reguluje kwestie związane z zapobieganiem zanieczyszczeniom środowiska morskiego przez ścieki komunalne i sanitarne generowane na statkach. Celem jest minimalizacja wpływu ścieków na ekosystemy morskie oraz ochrona zdrowia publicznego poprzez określenie zasad zrzutu i oczyszczania ścieków.
Zakres Załącznika IV
- Dotyczy:
- Ścieków sanitarnych pochodzących z łazienek, kuchni, pralni, a także z systemów ściekowych statków.
- Operacji związanych z przechowywaniem, oczyszczaniem i zrzutem ścieków.
- Nie dotyczy:
- Ścieków przemysłowych i chemikaliów (regulowanych przez Załącznik II).
Kluczowe wymagania Załącznika IV
1. Zabronione zrzuty ścieków
- Ścieki nieoczyszczone nie mogą być zrzucane bezpośrednio do morza, szczególnie w pobliżu brzegu, w obszarach specjalnych oraz w zatłoczonych akwenach.
2. Oczyszczalnie ścieków
- Statki muszą być wyposażone w systemy oczyszczania ścieków zgodne z wymaganiami IMO.
- Systemy oczyszczania muszą skutecznie redukować zawiesiny, bakterie i inne zanieczyszczenia.
3. Zbiorniki magazynowe na ścieki
- Statki muszą posiadać zbiorniki do przechowywania ścieków, które mogą być opróżniane w portach za pomocą specjalistycznych systemów odbioru.
4. Warunki dozwolonych zrzutów
- Ścieki mogą być zrzucane tylko wtedy, gdy:
- Statek znajduje się w odległości co najmniej 12 mil morskich od brzegu.
- Ścieki są odpowiednio rozcieńczone lub przefiltrowane.
- Statek jest w ruchu z określoną prędkością minimalną (zwykle powyżej 4 węzłów).
5. Zrzuty w strefach specjalnych
- W strefach specjalnych zrzut ścieków jest zabroniony, chyba że ścieki zostały odpowiednio oczyszczone i przeszły dodatkowe procesy dezynfekcji.
6. Rejestracja operacji ściekowych
- Statki muszą prowadzić dokumentację dotyczącą operacji związanych z przechowywaniem, oczyszczaniem i zrzutem ścieków.
Strefy specjalne dla Załącznika IV
Załącznik IV określa strefy szczególnie wrażliwe, w których obowiązują bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące zrzutu ścieków, np.:
- Morze Bałtyckie.
- Obszary morskie Antarktydy.
Obowiązki portów
- Porty muszą być wyposażone w odpowiednie urządzenia do odbioru ścieków od statków.
- Systemy odbiorcze muszą umożliwiać sprawny i szybki transfer ścieków bez opóźnień w obsłudze jednostek.
Korzyści z wdrażania Załącznika IV
- Ochrona środowiska morskiego:
- Ograniczenie ilości substancji odżywczych i bakterii wprowadzanych do wód morskich, co zapobiega eutrofizacji i skażeniom mikrobiologicznym.
- Ochrona zdrowia publicznego:
- Redukcja zagrożeń wynikających z kontaktu z zanieczyszczonymi wodami, szczególnie w pobliżu kąpielisk i obszarów turystycznych.
- Standaryzacja procedur:
- Jednolite wymagania dla statków i portów na całym świecie zapewniają skuteczniejszą kontrolę nad gospodarką ściekową.
Podsumowanie
Załącznik IV konwencji MARPOL zapewnia kompleksowe podejście do zarządzania ściekami na statkach, minimalizując ich wpływ na środowisko morskie oraz chroniąc zdrowie publiczne. Dzięki wdrożeniu zaawansowanych systemów oczyszczania i ścisłym regulacjom dotyczącym zrzutów możliwe jest skuteczne ograniczenie zanieczyszczenia wód morskich.
