Wymagania techniczne dla stacji gazu ziemnego (CNG/LNG) — po ludzku

Te zasady mówią, jak zaprojektować, zbudować i prowadzić stację z gazem ziemnym, żeby było bezpiecznie dla ludzi i instalacji. Dotyczą zarówno CNG (sprężony gaz), jak i LNG (skroplony). Poniżej najważniejsze punkty bez żargonu.

1) Po co i kogo to dotyczy

• Cel: bezpieczna praca stacji, ograniczenie ryzyka wybuchu i pożaru, uporządkowana eksploatacja.
• Zakres: projekt, budowa, uruchomienie, naprawy, modernizacje i codzienne użytkowanie stacji CNG/LNG.

2) Dokumenty, które muszą być „pod ręką”

• Instrukcja eksploatacji dla obsługi i użytkowników.
• Schematy instalacji (rurociągi, elektryka, automatyka) i rozmieszczenie urządzeń.
• Ocena zagrożenia wybuchem (strefy Ex) i instrukcja przeciwpożarowa.
• Rejestry przeglądów, prób szczelności, kalibracji oraz protokoły z badań i odbiorów.

3) Zasilanie i awaryjne wyłączenia

• Dwa niezależne źródła zasilania lub zasilanie rezerwowe zapewniające bezpieczne zatrzymanie/tryb awaryjny.
• Wyłączniki awaryjne (E-STOP) i zawory odcinające gaz dostępne i oznaczone — tak, żeby w razie „W” szybko odciąć medium.
• Detekcja gazu i wentylacja w miejscach narażonych na nagromadzenie oparów.

4) Naprawy i modernizacje

• Każdą zmianę dokumentujemy: co zrobiono, kiedy i z jakim wynikiem.
• Po modernizacji aktualizujemy schematy i instrukcje, żeby „papier” zgadzał się ze stanem faktycznym.

5) Kto i kiedy sprawdza stację

• Badanie wstępne — zanim stacja ruszy.
• Badanie po naprawie/modernizacji — po istotnych pracach (rutynowy serwis producenta zwykle nie wymaga odbioru).
• Zakres: przegląd dokumentów, oględziny, testy zabezpieczeń i działania instalacji (UDT/TDT).

6) Samoobsługowe tankowanie CNG — dodatkowe zasady

• Czytelne oznaczenia stanowisk i prosta instrukcja z piktogramami.
• Alarm/wezwanie obsługi dla użytkownika oraz możliwość podglądu stanowisk przez personel.
• Dystrybutor z odcięciem (zawór/wyłącznik bezpieczeństwa) i złączem, które podaje gaz tylko po prawidłowym podpięciu do pojazdu.

7) Codzienna praktyka bezpieczeństwa

• Przeglądy i testy funkcjonalne (E-STOP, zawory, detektory, wentylacja) w ustalonych odstępach.
• Oznakowanie stref zagrożenia, instrukcji i dróg ewakuacji — widoczne i trwałe.
• Szkolenia obsługi: procedury normalne i awaryjne, komunikacja z użytkownikiem.

8) Krótka ściąga — co sprawdzić „na dziś”

1. Kompletność dokumentacji (instrukcje, schematy, ocena Ex/ppoż., rejestry).
2. Sprawność awaryjnych odcięć, detektorów i wentylacji.
3. Status zasilania rezerwowego i procedur bezpiecznego zatrzymania.
4. Dla samoobsługi CNG: oznaczenia, instrukcje, alarm, nadzór stanowisk, odcięcia w dystrybutorach.
5. Terminy i komplet badań/odbiorów po pracach serwisowych i modernizacyjnych.

Podsumowanie: dobra stacja to taka, która ma porządek w papierach, porządek w kablach i zaworach oraz personel, który wie co robi — wtedy gaz służy, a nie zaskakuje.