Just Transition Fund (JTF) – Sprawiedliwa transformacja dla zrównoważonej przyszłości

Just Transition Fund (JTF) to program Unii Europejskiej stworzony w celu wsparcia regionów i społeczności najbardziej dotkniętych procesem transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Budżet programu na lata 2021–2027 wynosi 17,5 miliarda euro, z czego znacząca część trafia do regionów o wysokim stopniu zależności od paliw kopalnych i przemysłów wysokoemisyjnych.

Cele programu JTF

1. Wsparcie dla regionów w transformacji energetycznej:
   • Modernizacja gospodarek lokalnych i regionalnych w kierunku zielonych technologii.
   • Przekształcanie sektorów zależnych od węgla i innych paliw kopalnych.
2. Tworzenie miejsc pracy:
   • Inwestycje w alternatywne sektory przemysłu i usług.
   • Programy przekwalifikowania zawodowego dla pracowników sektora węglowego.
3. Zapobieganie nierównościom społecznym:
   • Pomoc dla społeczności lokalnych zagrożonych marginalizacją.
   • Wspieranie projektów społecznych, które minimalizują skutki transformacji.
4. Ochrona środowiska:
   • Rekultywacja terenów zdegradowanych przez działalność przemysłową.
   • Wspieranie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej.

Priorytetowe obszary działania

1. Inwestycje w zrównoważoną gospodarkę:
   • Wspieranie projektów gospodarki o obiegu zamkniętym.
   • Rozwój lokalnych przedsiębiorstw opartych na zielonych technologiach.
2. Wsparcie społeczności lokalnych:
   • Finansowanie usług społecznych, edukacyjnych i zdrowotnych.
   • Wspieranie programów integracyjnych dla pracowników dotkniętych transformacją.
3. Projekty środowiskowe:
   • Odbudowa terenów poprzemysłowych.
   • Projekty związane z ochroną przyrody i zrównoważonym wykorzystaniem zasobów.

Kto może ubiegać się o wsparcie?

O fundusze JTF mogą ubiegać się:

• Jednostki samorządu terytorialnego.
• Organizacje pozarządowe.
• Przedsiębiorstwa lokalne i regionalne.
• Instytucje edukacyjne i szkoleniowe.
• Konsorcja partnerów publicznych i prywatnych.

Przykłady projektów wspieranych przez JTF

• Przekształcenie dawnego terenu kopalni w obszar rekreacyjny.
• Budowa farm wiatrowych na terenach poprzemysłowych.
• Szkolenia zawodowe dla byłych pracowników sektora węglowego.
• Wsparcie dla lokalnych startupów działających w obszarze zielonych technologii.

Znaczenie programu JTF

Just Transition Fund to kluczowy element Europejskiego Zielonego Ładu, który pozwala na sprawiedliwą i inkluzyjną transformację w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Program ten wspiera zrównoważony rozwój regionów najbardziej dotkniętych zmianami, jednocześnie minimalizując społeczne i gospodarcze skutki transformacji.