Kluczowe programy wspierające rozwój
Unia Europejska w ramach budżetu na lata 2021–2027 przewidziała szeroki wachlarz funduszy i programów mających na celu wspieranie rozwoju społecznego, gospodarczego, technologicznego oraz ekologicznego. Są to narzędzia umożliwiające krajom członkowskim realizację strategicznych celów w różnych obszarach. Oto przegląd najważniejszych z nich, w tym Programu FEnIKS, największego projektu w UE.
FEnIKS – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko
Program FEnIKS, zatwierdzony przez Komisję Europejską 6 października 2022 roku, jest kontynuacją wcześniejszych projektów infrastrukturalnych i środowiskowych. Jego budżet wynosi 29,3 mld euro (ok. 125,8 mld zł), co czyni go największym programem w całej Unii Europejskiej.
Cele programu FEnIKS:
- Budowa nowoczesnej infrastruktury technicznej i społecznej.
- Transformacja Polski w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.
- Rozwój sektora energetyki i ochrony środowiska.
- Inwestycje w transport, zdrowie, edukację i kulturę.
Najwięcej środków trafia na:
- Energetykę i środowisko.
- Rozwój infrastruktury transportowej.
Beneficjentami programu są m.in. samorządy terytorialne, przedsiębiorstwa, instytucje edukacyjne i naukowe, a także organizacje pozarządowe.
Horizon Europe (Horyzont Europa)
Budżet: 95,5 mld euro
To największy program w UE wspierający badania naukowe i innowacje. Jego priorytetami są:
- Zielona transformacja i walka ze zmianami klimatu.
- Rozwój technologii cyfrowych.
- Międzynarodowa współpraca naukowa.
LIFE
Budżet: 5,4 mld euro
Program LIFE wspiera działania związane z ochroną środowiska i klimatu, w tym ochronę bioróżnorodności, adaptację do zmian klimatu i rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym.
Erasmus+
Budżet: 26,2 mld euro
Program ten promuje mobilność edukacyjną oraz współpracę między instytucjami edukacyjnymi, wspierając rozwój młodzieży i sportu. Daje szansę uczniom, studentom i nauczycielom na zdobywanie międzynarodowych doświadczeń.
Connecting Europe Facility (CEF)
Budżet: 33,7 mld euro
CEF inwestuje w rozwój infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej, co ma kluczowe znaczenie dla poprawy łączności między państwami członkowskimi.
European Social Fund Plus (ESF+)
Budżet: 88 mld euro
ESF+ wspiera zatrudnienie, edukację oraz włączenie społeczne. Jego celem jest walka z ubóstwem, rozwój umiejętności zawodowych i integracja osób na rynku pracy.
Just Transition Fund (JTF)
Budżet: 17,5 mld euro
JTF wspiera regiony najbardziej dotknięte transformacją w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Program finansuje szkolenia, tworzenie nowych miejsc pracy i transformację ekologiczną.
Digital Europe Programme
Budżet: 7,5 mld euro
Celem programu jest rozwój technologii cyfrowych w takich obszarach jak sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo i infrastruktura cyfrowa.
European Agricultural Fund for Rural Development (EAFRD)
Budżet: 87 mld euro
EAFRD wspiera rozwój rolnictwa ekologicznego, modernizację terenów wiejskich oraz wsparcie małych gospodarstw rolnych.
Korzyści dla beneficjentów
Fundusze Unii Europejskiej umożliwiają realizację projektów, które nie byłyby możliwe bez wsparcia finansowego. Dzięki nim państwa członkowskie mogą inwestować w:
- Nowoczesne technologie.
- Infrastrukturalne i ekologiczne transformacje.
- Rozwój kapitału ludzkiego.
Unia Europejska poprzez różnorodność programów finansowych dąży do zrównoważonego rozwoju, wyrównania szans oraz wspierania innowacji w każdym z krajów członkowskich.
