Mikroplastik
Mikroplastik to drobne cząstki plastiku o średnicy poniżej 5 mm, które trafiają do środowiska naturalnego, wpływając negatywnie na ekosystemy wodne i lądowe. Mikroplastik jest trudny do usunięcia i łatwo przenika do organizmów żywych, w tym do ludzkiego łańcucha pokarmowego. Źródła mikroplastiku są zróżnicowane, a ich obecność wynika zarówno z działalności człowieka, jak i naturalnego rozkładu większych odpadów plastikowych.
Główne źródła mikroplastiku w środowisku
- Zużycie opon samochodowych
Ścieranie opon podczas jazdy powoduje uwalnianie drobnych cząstek gumy i mikroplastiku do powietrza, gleby i wód powierzchniowych. Z biegiem czasu te cząstki przenikają do rzek, mórz i oceanów, gdzie stanowią jedno z głównych źródeł mikroplastiku. - Pranie syntetycznych tkanin
Pranie odzieży wykonanej z włókien syntetycznych, takich jak poliester czy nylon, uwalnia mikrowłókna plastiku do ścieków. Oczyszczalnie ścieków nie zawsze są w stanie skutecznie usunąć mikroplastik, co prowadzi do jego przedostawania się do wód powierzchniowych. - Kosmetyki i środki higieniczne
Mikroplastik jest stosowany jako składnik w kosmetykach i produktach do pielęgnacji ciała, takich jak peelingi, pasty do zębów czy kremy. Te drobne cząstki plastiku trafiają do środowiska po spłukaniu, ponieważ systemy oczyszczania ścieków nie zawsze są w stanie skutecznie je zatrzymać. - Fragmentacja większych odpadów plastikowych
Wraz z upływem czasu odpady plastikowe ulegają rozkładowi na mniejsze fragmenty pod wpływem promieniowania UV, działania fal, wiatru i mechanicznego ścierania. Takie fragmenty stanowią mikroplastik, który zanieczyszcza wodę i glebę. - Farby i powłoki przemysłowe
Mikroplastik pochodzi również z farb stosowanych na budynkach, statkach oraz w przemyśle. Pod wpływem warunków atmosferycznych farby ulegają stopniowemu ścieraniu, uwalniając cząstki mikroplastiku do środowiska, w tym do wód i powietrza. - Produkty na bazie polimerów stosowane w rolnictwie
Folie, siatki i inne produkty polimerowe stosowane w rolnictwie są narażone na działanie słońca i warunków atmosferycznych, co powoduje ich stopniowy rozkład na mikroplastik. Cząstki te mogą przedostawać się do gleby i wód gruntowych, a ostatecznie do uprawianych roślin. - Ścieki z oczyszczalni i komunalne osady ściekowe
Choć oczyszczalnie ścieków zatrzymują część mikroplastiku, duża część tych cząstek nadal przedostaje się do rzek i innych zbiorników wodnych. Osady ściekowe wykorzystywane w rolnictwie także zawierają mikroplastik, który przenika do gleby.
Skutki obecności mikroplastiku w środowisku
Mikroplastik w środowisku ma negatywne skutki zarówno dla organizmów wodnych, jak i dla ludzi. Cząstki mikroplastiku mogą kumulować się w tkankach organizmów, zakłócać procesy biologiczne, a także przenosić szkodliwe substancje chemiczne. Obecność mikroplastiku w glebie może wpływać na jakość roślin uprawnych, a mikroplastik w wodzie – na organizmy morskie.
