Już od 1 stycznia 2025 roku w Polsce obowiązywać będzie obowiązek gospodarowania odpadami tekstylnymi, wynikający z przepisów unijnych i dostosowywania krajowego prawa do wymogów gospodarki o obiegu zamkniętym. Zmiany mają na celu zmniejszenie ilości odpadów tekstylnych trafiających na składowiska, promowanie recyklingu materiałów oraz zmniejszenie wpływu branży tekstylnej na środowisko.
Nowe obowiązki dla gmin i przedsiębiorców
- Każda gmina w Polsce zobowiązana jest do zorganizowania selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych. Pojemniki na tekstylia będą musiały być dostępne na terenie wszystkich gmin, podobnie jak w przypadku innych frakcji odpadów.
- Przedsiębiorcy z branży odzieżowej i tekstylnej będą zobowiązani do wprowadzenia rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), co oznacza m.in. udział w kosztach zbiórki i recyklingu odpadów tekstylnych.
Kary za brak realizacji obowiązków
Od 2025 roku gospodarowanie odpadami tekstylnymi w Polsce stanie się obowiązkiem wszystkich gmin i producentów odzieży. Nowe przepisy to szansa na zmniejszenie negatywnego wpływu przemysłu tekstylnego na środowisko i promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym. Brak realizacji nowych obowiązków przez gminy i przedsiębiorców może prowadzić do nałożenia dotkliwych kar finansowych:
Gminy:
- w przypadku niezorganizowania selektywnej zbiórki tekstyliów gminom mogą zostać naliczone kary administracyjne w wysokości od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy złotych, w zależności od liczby mieszkańców i skali zaniedbania.
- dodatkowo możliwe są sankcje wynikające z niewypełnienia krajowych celów recyklingu.
Przedsiębiorcy:
- firmy, które nie wprowadzą systemu ROP, będą musiały płacić opłaty podwyższone, które mogą przekraczać wartość kosztów udziału w systemie zbiórki i przetwarzania odpadów.
- za brak raportowania ilości wprowadzanych na rynek tekstyliów mogą być nakładane kary sięgające nawet 1 mln zł.
Cel zmian w systemie gospodarowania odpadami tekstylnymi
Wprowadzenie regulacji wymaga współpracy na wielu szczeblach – od władz lokalnych, przez przedsiębiorców, po konsumentów, którzy są zachęcani do odpowiedzialnego podejścia do konsumpcji odzieży.
Celem zmian jest poprawa efektywności gospodarowania odpadami tekstylnymi, które w Polsce w większości przypadków są składowane lub spalane. Dotychczas w Polsce tylko niewielki procent jest poddawany recyklingowi. Nowe przepisy mają nie tylko zwiększyć poziom recyklingu, ale także promować ponowne wykorzystanie materiałów oraz rozwój technologii przetwarzania tekstyliów.
