Metody badawcze olejów odpadowych pod kątem regeneracji
Wprowadzenie:
Metody grawimetryczne z użyciem środków osuszających służą do oznaczania zawartości wody w olejach odpadowych poprzez dodanie substancji higroskopijnej (np. siarczanu sodu bezwodnego), która pochłania wodę z próbki. Zmiana masy próbki przed i po zastosowaniu środka osuszającego pozwala na obliczenie ilości wody. Metoda jest prosta, ale wymaga odpowiedniego doboru substancji osuszającej i może być stosowana jako metoda pomocnicza w laboratoriach.
Przebieg badania:
- Przygotowanie próbki:
- Niewielką ilość oleju odpadowego (np. 10–20 g) umieszcza się w naczyniu wagowym.
- Próbka jest ważona z dokładnością do 0,0001 g.
- Dodanie środka osuszającego:
- Do próbki dodaje się środek pochłaniający wodę (np. siarczan sodu bezwodny, chlorek wapnia lub żel krzemionkowy) w odpowiedniej ilości.
- Próbka jest mieszana w celu zapewnienia maksymalnego kontaktu z osuszaczem.
- Proces osuszania:
- Próbkę pozostawia się na określony czas (np. 1–2 godziny) w warunkach pokojowych lub podgrzewa w piecu w kontrolowanej temperaturze (zwykle nie przekraczającej 60°C, aby uniknąć odparowania innych składników).
- Pomiar masy:
- Po zakończeniu osuszania próbka jest ponownie ważona.
- Różnica masy przed i po procesie wskazuje na ilość wody w próbce.
- Obliczenie wyniku:
- Wynik jest obliczany w procentach wagowych za pomocą wzoru: \text{Zawartość wody (%) } = \frac{\text{Masa przed osuszaniem} – \text{Masa po osuszaniu}}{\text{Masa przed osuszaniem}} \times 100
Wyposażenie laboratoryjne:
- Waga analityczna:
- Z dokładnością co najmniej do 0,0001 g.
- Naczynia wagowe:
- Tygle lub kuwety odporne na chemikalia.
- Środki osuszające:
- Siarczan sodu bezwodny, chlorek wapnia, żel krzemionkowy.
- Sprzęt pomocniczy:
- Łyżeczki wagowe, mieszadła laboratoryjne, ewentualnie piec do łagodnego podgrzewania próbki.
Lista norm dla metod grawimetrycznych:
- ASTM International:
- ASTM D1744: „Standard Test Method for Determination of Water in Liquid Petroleum Products by Karl Fischer Reagent” (opisuje metody alternatywne, ale komplementarne).
- ISO (International Organization for Standardization):
- ISO 3733: „Petroleum products and bituminous materials – Determination of water – Distillation method” (metoda wspierająca).
- DIN (Deutsches Institut für Normung):
- DIN 51777: „Testing of mineral oil hydrocarbons – Determination of water content.”
- PN (Polska Norma):
- PN-EN 12662: „Produkty naftowe – Metody oznaczania zawartości wody.”
Zastosowanie wyników:
Metody grawimetryczne z użyciem środków osuszających są użyteczne jako wstępna analiza zawartości wody w olejach odpadowych. Mogą wspierać decyzje o konieczności stosowania bardziej precyzyjnych technik, takich jak miareczkowanie Karl Fischera czy spektroskopia FTIR, szczególnie w procesach regeneracji olejów technicznych.
