Użytkowanie terenu (Land Use)
Temat „Użytkowanie terenu” w ramach Załącznika III dyrektywy INSPIRE obejmuje informacje o tym, w jaki sposób wykorzystywane są powierzchnie ziemi – zarówno w sensie funkcjonalnym, jak i fizycznym. Dane te odgrywają kluczową rolę w planowaniu przestrzennym, zarządzaniu zasobami, analizach środowiskowych oraz politykach urbanistycznych i rolnych.
Dwa podejścia do użytkowania terenu:
- Użytkowanie funkcjonalne (functional land use) – jaką funkcję pełni dany obszar, np. rolnictwo, przemysł, rekreacja, zabudowa mieszkaniowa.
- Użytkowanie fizyczne (physical land use) – co fizycznie znajduje się na powierzchni terenu, np. pola uprawne, lasy, drogi, budynki.
Typowe kategorie użytkowania terenu:
- Zabudowa mieszkaniowa, przemysłowa i usługowa
- Tereny rolnicze (uprawy, sady, łąki)
- Las i inne formy zalesienia
- Tereny komunikacyjne (drogi, linie kolejowe, parkingi)
- Wody powierzchniowe i tereny podmokłe
- Tereny rekreacyjne i sportowe
- Tereny niezabudowane lub zdegradowane
Dane te są często pozyskiwane z ortofotomap, satelitarnych obserwacji Ziemi oraz ewidencji gruntów. W ramach INSPIRE powinny być udostępniane w jednolitym formacie umożliwiającym ich analizę i porównywanie na poziomie lokalnym, regionalnym i europejskim.
Przykładowe zastosowania danych o użytkowaniu terenu:
- Tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego
- Ocena zmian w pokryciu terenu w czasie (np. urbanizacja, deforestacja)
- Monitorowanie presji antropogenicznej na środowisko
- Planowanie inwestycji i infrastruktury
- Ocenianie zgodności działań z politykami środowiskowymi i przestrzennymi UE
W Polsce dane o użytkowaniu terenu są udostępniane m.in. w Corine Land Cover oraz w systemach krajowych, takich jak Geoportal.gov.pl.
