Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019

Dyrektywa plastikowa UE – na czym polega?

Dyrektywa plastikowa UE (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r.) w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko ma na celu ograniczenie ilości plastikowych odpadów, szczególnie w środowiskach morskich. Dyrektywa wprowadza restrykcje dotyczące produkcji, sprzedaży i stosowania jednorazowych produktów plastikowych oraz promuje ich zamienniki.

Kluczowe założenia dyrektywy

1. Zakaz sprzedaży jednorazowych plastików:
   • Wprowadzenie zakazu produkcji i sprzedaży wybranych produktów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych, takich jak:
     • Sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki).
     • Talerze plastikowe.
     • Słomki.
     • Patyczki higieniczne (z wyjątkiem medycznych).
     • Mieszadełka do napojów.
     • Pojemniki i kubki z polistyrenu ekspandowanego (EPS).
     • Baloniki na patyczkach.
2. Zmniejszenie zużycia plastikowych opakowań:
   • Państwa członkowskie mają obowiązek podjęcia działań zmierzających do ograniczenia używania pojemników na żywność i kubków plastikowych na napoje.
3. Ograniczenia dla produktów wielomateriałowych:
   • Specjalne oznakowanie dla produktów zawierających plastik, takich jak podpaski higieniczne, chusteczki nawilżane czy wyroby tytoniowe z filtrami.
4. Rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP):
   • Producentom wyrobów plastikowych nałożono obowiązek pokrywania kosztów sprzątania, zbierania i recyklingu odpadów plastikowych, a także edukacji konsumentów.
5. Cel recyklingu plastikowych butelek:
   • Do 2025 roku co najmniej 77% plastikowych butelek ma być zbieranych do recyklingu, a do 2029 roku cel ten wzrośnie do 90%.
   • Plastikowe butelki muszą zawierać co najmniej 25% materiałów z recyklingu do 2025 roku, a od 2030 roku – 30%.
6. Zwiększenie świadomości społecznej:
   • Państwa członkowskie są zobowiązane do prowadzenia kampanii edukacyjnych na temat wpływu plastiku na środowisko i sposobów ograniczania jego zużycia.

Dlaczego dyrektywa jest ważna?

1. Ochrona środowiska:
   • Plastik stanowi znaczną część odpadów trafiających do oceanów i ekosystemów lądowych, zagrażając faunie i florze.
2. Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych:
   • Produkcja i utylizacja plastiku przyczynia się do emisji CO₂. Ograniczenie użycia plastiku wspiera walkę ze zmianami klimatu.
3. Promocja gospodarki cyrkularnej:
   • Dyrektywa wspiera przejście od modelu „weź, wyprodukuj, wyrzuć” do modelu, w którym materiały są ponownie wykorzystywane i przetwarzane.

Wyzwania związane z wdrożeniem dyrektywy

1. Zmiana nawyków konsumenckich:
   • Konsumenci muszą przestawić się na stosowanie produktów wielokrotnego użytku lub ekologicznych zamienników.
2. Wyzwania dla producentów:
   • Konieczność opracowania alternatywnych materiałów i produktów oraz dostosowanie się do nowych regulacji.
3. Koszty wdrożenia:
   • Podmioty gospodarcze muszą ponosić koszty związane z recyklingiem i utylizacją plastiku oraz wprowadzeniem nowych rozwiązań technologicznych.

Podsumowanie

Dyrektywa plastikowa UE jest ważnym krokiem w kierunku ochrony środowiska i zmniejszenia ilości odpadów z tworzyw sztucznych. Jej skuteczność będzie zależeć od zaangażowania producentów, konsumentów oraz organów państwowych w promowanie i wdrażanie zrównoważonych rozwiązań.