H15 to właściwość z Załącznika nr 3 do ustawy o odpadach, która odnosi się do odpadów, które po zakończeniu procesu unieszkodliwiania mogą w dowolny sposób (np. w wyniku deszczu, reakcji chemicznej, kontaktu z innymi materiałami) wydzielić substancje niebezpieczne — na przykład w formie odcieku — posiadające jedną z właściwości H1–H14.
Gdzie mogą występować odpady o właściwości H15?
- popioły i żużle z przemysłu energetycznego i spalarni odpadów,
- osady z oczyszczalni ścieków przemysłowych,
- przetworzone odpady chemiczne o niepewnym składzie,
- materiały po rekultywacji składowisk lub obróbce D9–D14.
Dlaczego są niebezpieczne?
Nawet po pozornym unieszkodliwieniu odpady H15 mogą wydzielać toksyczne, żrące, ekotoksyczne lub łatwopalne substancje. Zjawiska te są trudne do przewidzenia i mogą prowadzić do wtórnego skażenia środowiska lub zagrożenia dla zdrowia ludzi.
Jakie zagrożenia stwarzają?
- wydzielanie odcieków z substancjami H1–H14 (np. metale ciężkie, amoniak, cyjanki),
- zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych,
- uwalnianie niebezpiecznych gazów w czasie składowania,
- trudności w dalszym przetwarzaniu lub rekultywacji terenu.
Identyfikacja właściwości H15
Odpady należy zakwalifikować jako H15, jeśli:
- podczas badań wycieków stwierdzono obecność substancji o właściwościach H1–H14,
- w karcie charakterystyki wskazano możliwość tworzenia odcieków niebezpiecznych,
- odpady reagują z wodą, powietrzem lub innymi substancjami w sposób niekontrolowany,
- stosowane technologie unieszkodliwiania nie gwarantują pełnej neutralizacji niebezpiecznych składników.
Zasady przechowywania i transportu
- przechowywać w szczelnych, nieprzepuszczalnych pojemnikach,
- stosować kontrolę wycieków i systemy zbierania odcieków,
- monitorować parametry fizykochemiczne (pH, przewodność, zawartość metali ciężkich),
- transportować jako odpady niebezpieczne – zgodnie z klasyfikacją wynikającą z właściwości potencjalnie uwalnianych substancji.
Dopuszczalne metody unieszkodliwiania
- D9 – obróbka fizykochemiczna umożliwiająca stabilizację lub immobilizację substancji,
- D15 – magazynowanie w kontrolowanych warunkach do czasu dalszego przetworzenia,
- ewentualne D10 – spalanie, jeśli skład odpadu na to pozwala.
Informacja: Artykuł dotyczy właściwości H15 – zdolności odpadów do wydzielania substancji niebezpiecznych po unieszkodliwieniu, zgodnie z definicją zawartą w Załączniku nr 3 do ustawy o odpadach.