H1 to pierwsza z właściwości określonych w Załączniku nr 3 do ustawy o odpadach, która decyduje o zakwalifikowaniu odpadu jako niebezpiecznego. Odpady o tej właściwości są wybuchowe, co oznacza, że mogą gwałtownie ulec przemianie chemicznej z wytworzeniem wysokiego ciśnienia i temperatury, prowadząc do eksplozji.
Gdzie mogą występować odpady o właściwości H1?
- pozostałości materiałów wybuchowych (np. z produkcji lub utylizacji fajerwerków, amunicji, materiałów pirotechnicznych),
- chemikalia niestabilne w magazynowaniu, np. nadtlenki organiczne, azotany metali lekkich, azydki metali,
- mieszaniny gazów palnych z utleniaczami (np. tlenem, chlorem),
- odpady z laboratorium lub przemysłu chemicznego, zawierające niewłaściwie przechowywane substancje niestabilne.
Dlaczego są niebezpieczne?
Odpady wybuchowe mogą zainicjować niekontrolowaną reakcję chemiczną, prowadzącą do rozsadzenia pojemników, pożaru, zniszczeń mechanicznych, a także do emisji szkodliwych gazów. Nawet niewielka ilość takich odpadu może spowodować poważne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska.
Jakie zagrożenia stwarzają?
- eksplozje w magazynach, podczas transportu lub przetwarzania,
- narażenie ludzi na działanie fali uderzeniowej, wysokiej temperatury, odłamków,
- skażenie środowiska produktami rozkładu po eksplozji,
- ryzyko wtórnych pożarów i reakcji chemicznych.
Metody identyfikacji odpadów H1
Właściwość H1 określa się na podstawie klasyfikacji substancji wg CLP (rozporządzenie 1272/2008/WE) oraz badań laboratoryjnych zgodnych z przepisami ADR. Wymaga to specjalistycznych analiz właściwości fizykochemicznych i reaktywności chemicznej odpadów.
Jak należy je przechowywać i transportować?
- przechowywać w specjalnie przystosowanych magazynach, z dala od źródeł ciepła i zapłonu,
- unikać kontaktu z substancjami utleniającymi lub redukującymi,
- stosować oznakowanie zgodne z przepisami ADR i przepisami krajowymi,
- transportować zgodnie z przepisami ADR – klasa 1: materiały wybuchowe.
Dopuszczalne metody unieszkodliwiania
- D3 – głęboka iniekcja (w wyjątkowych przypadkach),
- D9 – przekształcenie fizykochemiczne pod kontrolą (neutralizacja),
- D10 – spalanie w specjalistycznych piecach, po uprzedniej stabilizacji lub rozcieńczeniu,
- alternatywnie: zniszczenie kontrolowane (w przypadku materiałów o zbyt dużym ryzyku).
Informacja: Artykuł dotyczy właściwości H1 – wybuchowości, określonej w Załączniku nr 3 do ustawy o odpadach, stanowiącej podstawę do klasyfikowania odpadu jako niebezpiecznego.