Biocydy i substancje fitofarmaceutyczne to środki chemiczne służące do zwalczania szkodliwych organizmów – odpowiednio w środowiskach technicznych i w rolnictwie. Z uwagi na swoją toksyczność i trwałość w środowisku, zostały ujęte w Załączniku nr 4 do ustawy o odpadach jako składniki, których obecność powoduje, że odpady uznawane są za niebezpieczne.
Gdzie mogą występować biocydy i środki ochrony roślin w odpadach?
- W przeterminowanych opakowaniach po środkach ochrony roślin (pestycydy, herbicydy, insektycydy)
- W zużytych roztworach roboczych stosowanych w rolnictwie lub sadownictwie
- W pozostałościach po dezynfekcji w przemyśle spożywczym, medycznym i hotelarskim
- W odpadach z magazynów środków ochrony roślin i starych PGR-ów
- W odpadach po produkcji chemicznej środków fitofarmaceutycznych i biobójczych
Dlaczego są szkodliwe?
- Wiele substancji fitofarmaceutycznych ma silne działanie toksyczne na organizmy wodne i zapylacze (np. pszczoły)
- Mogą kumulować się w glebie i wodach, prowadząc do długofalowych skutków ekologicznych
- Spożycie pozostałości tych substancji przez ludzi może powodować uszkodzenia układu nerwowego, hormonalnego i immunologicznego
- Biocydy, np. środki dezynfekujące na bazie chloru, mogą tworzyć niebezpieczne związki wtórne
- Niektóre substancje mogą działać kancerogennie lub mutagennie
Zasady przechowywania i transportu
- Przechowywać w szczelnych, oryginalnych opakowaniach w wentylowanym i zabezpieczonym miejscu
- Unikać kontaktu z wodą, wilgocią, ogniem i silnymi utleniaczami
- Transportować zgodnie z przepisami ADR – zwykle klasy 6.1 (substancje trujące) lub 9 (inne niebezpieczne)
- Opakowania muszą być oznakowane odpowiednimi piktogramami zagrożeń (GHS)
- W przypadku wycieku – natychmiastowa dekontaminacja i zawiadomienie służb
Metody unieszkodliwiania i recyklingu
- Termiczne unieszkodliwianie w piecach przystosowanych do odpadów niebezpiecznych
- Chemiczna neutralizacja i dekontaminacja pozostałości aktywnych związków
- Niektóre opakowania (po trzykrotnym płukaniu) mogą być przetwarzane jako tworzywo sztuczne
- Zakaz wylewania pozostałości do kanalizacji, gleby lub zbiorników wodnych
- Specjalistyczne odbiory i ewidencja w systemie BDO
Biocydy i środki ochrony roślin wymagają wyjątkowej ostrożności przy zbieraniu, przechowywaniu i unieszkodliwianiu. Nawet niewielkie ilości mogą powodować poważne szkody środowiskowe i zdrowotne, dlatego tak ważne jest odpowiedzialne postępowanie z tego rodzaju odpadami.
Informacja: Ten artykuł dotyczy składnika wymienionego w Załączniku nr 4 do ustawy o odpadach, określającego substancje, których obecność czyni odpady niebezpiecznymi.