Hydrogen trains we Włoszech (Valcamonica) — zeroemisyjny transport regionalny
Region Lombardia realizuje jeden z największych w Europie projektów zastąpienia spalinowych pociągów pasażerskich nowymi jednostkami z napędem wodorowym. W dolinie Valcamonica planuje się eksploatację kilkunastu pociągów H₂ jako alternatywę dla kosztownej elektryfikacji górskich linii.
| Zakres | Dostawa 14 pociągów pasażerskich z napędem wodorowym, budowa infrastruktury tankowania H₂, integracja z siecią regionalną |
|---|---|
| Partnerzy | FNM (Ferrovie Nord Milano – operator), Alstom (producent pociągów Coradia Stream H₂), SNAM (infrastruktura wodorowa) |
| Architektura napędu | Ogniwa paliwowe PEMFC + baterie litowo-jonowe; system hybrydowy z rekuperacją energii hamowania |
| Moc | ~1,2 MW (łączna moc trakcyjna); przyspieszenie i parametry zbliżone do wersji elektrycznej |
| Zasięg | ~600–800 km na jednym tankowaniu; pełna obsługa dobowego cyklu eksploatacyjnego |
| Zbiorniki H₂ | Kompozytowe, 350–700 bar, zabudowa dachowa; dostosowane do długodystansowej pracy |
| Bezpieczeństwo | Systemy detekcji wodoru, wielostopniowa wentylacja, zgodność z EN 45545, procedury awaryjne zgodne z włoskimi normami kolejowymi |
| Testy | Początek eksploatacji od 2025 r.; próby homologacyjne przeprowadzone na torach Alstomu i w sieci FNM |
| Cel TRL | TRL9 (gotowy produkt komercyjny) |
| Finansowanie | Budżet regionu Lombardia, wsparcie UE i SNAM; program strategiczny dekarbonizacji transportu regionalnego |
Architektura energetyczna
Napęd opiera się na ogniwach paliwowych PEM, które pracują w trybie ciągłym, dostarczając energię elektryczną do falowników trakcyjnych. Bateria litowo-jonowa odpowiada za obsługę dynamicznych obciążeń oraz magazynowanie energii z hamowania. System EMS optymalizuje zużycie wodoru, stabilizuje punkt pracy FC i dba o długowieczność komponentów.
Integracja systemowa
Pociągi Coradia Stream H₂ bazują na istniejącej platformie EMU, co przyspieszyło proces certyfikacji i homologacji. Zbiorniki wodoru umieszczono na dachu, a moduły FC i baterii w wydzielonych przestrzeniach maszynowych. Dzięki temu udało się zachować przestronność wnętrza i parametry eksploatacyjne porównywalne z klasycznymi jednostkami elektrycznymi.
Korzyści eksploatacyjne
- Zeroemisyjna praca — brak spalin w dolinach górskich i na terenach chronionych.
- Długi zasięg — porównywalny z dieslem, bez potrzeby gęstej sieci trakcyjnej.
- Niższy hałas — komfort pasażerów i mieszkańców.
- Oszczędności inwestycyjne — uniknięcie kosztów elektryfikacji trudnych odcinków linii.
Wyzwania inżynieryjne
Projekt wymagał opracowania infrastruktury tankowania wodoru w regionie Valcamonica, zapewnienia logistyki dostaw zielonego H₂ oraz integracji pociągów z siecią kolejową o trudnym profilu (stromizny, zakręty). Szczególną uwagę zwrócono na odporność systemów na niskie temperatury i zmienne warunki pogodowe w rejonie alpejskim.
Znaczenie dla rynku
Projekt włoski jest jednym z największych kontraktów na pociągi wodorowe w Europie i stanowi model dla innych regionów górskich, gdzie elektryfikacja jest kosztowna. Dzięki synergii operatora, producenta i dostawcy infrastruktury H₂, powstał kompletny ekosystem zeroemisyjnego transportu regionalnego.
Wnioski inżynieryjne
Pociągi wodorowe Coradia Stream H₂ potwierdzają dojrzałość technologii na poziomie komercyjnym. Hybrydowa architektura FC + bateria sprawdza się w transporcie regionalnym, a projekt we Włoszech stanowi referencję dla przyszłych wdrożeń w całej Europie. Kluczowe będzie zapewnienie stabilnych dostaw zielonego wodoru i skalowanie infrastruktury tankowania.
Opracowanie redakcyjne.
italy, lombardia, fnm, alstom, coradia, hydrogen, fuelcell, emu, retrofit, zeroemission, valcamonica, trl9
