Dlaczego usunięto procesy odzysku R14 i R15 z ustawy o odpadach?
Do końca 2021 roku w załączniku nr 1 do ustawy o odpadach znajdowały się dwa dodatkowe procesy odzysku: R14 – „Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów” oraz R15 – „Przetwarzanie odpadów w celu ich przygotowania do odzysku, w tym recyklingu”. Od 1 stycznia 2022 roku oba zostały oficjalnie usunięte z katalogu procesów odzysku. Dlaczego tak się stało?
1. Zbyt ogólny charakter obu kodów
Procesy R14 i R15 były tzw. „workami rezerwowymi”, do których przypisywano wiele działań niepasujących jednoznacznie do pozostałych kodów R1–R13. Brak precyzyjnych definicji utrudniał kontrolę i porównywalność danych w systemach raportowania, np. BDO czy w sprawozdaniach przekazywanych do Komisji Europejskiej.
2. Zgodność z unijnymi regulacjami
Nowe podejście do gospodarki o obiegu zamkniętym oraz wymogi dyrektywy 2008/98/WE wymusiły uproszczenie i ujednolicenie klasyfikacji procesów odzysku. Komisja Europejska zaleciła usunięcie nieprecyzyjnych kodów i przypisanie działań do konkretnych procesów odzysku materiałowego, energetycznego lub przygotowania do ponownego użycia.
3. Przeniesienie działań z R14 i R15 do innych kodów
Usunięcie R14 i R15 nie oznacza zakazu wykonywania tych operacji. Przeciwnie – ich zakres został rozdzielony i włączony do konkretnych procesów:
- R3–R5 – odzysk materiałowy (organiczny, metalowy, mineralny)
- R11 – dalsze wykorzystanie produktów odzyskanych w procesach R1–R10
- R12 – wstępna obróbka odpadów (sortowanie, rozdrabnianie, demontaż)
- R13 – magazynowanie odpadów przed odzyskiem
4. Lepsza ewidencja i przejrzystość działań
Dzięki eliminacji kodów R14 i R15 możliwe jest dokładniejsze śledzenie losu odpadów, przypisywanie ich do konkretnych działań technologicznych i lepsze planowanie celów środowiskowych. Ułatwia to także przedsiębiorcom przygotowanie sprawozdań rocznych i uzyskanie zezwoleń na prowadzenie działalności związanej z odzyskiem.
Podsumowanie
Procesy R14 i R15 zostały wycofane z katalogu procesów odzysku, ponieważ były zbyt ogólne, mało precyzyjne i niezgodne z nowoczesnym podejściem do klasyfikacji działań odpadowych. Ich zakres został przejęty przez inne, jasno zdefiniowane procesy R1–R13, co poprawiło przejrzystość i spójność całego systemu gospodarki odpadami w Polsce.
Informacja: Artykuł dotyczy zmian w Załączniku nr 1 do ustawy o odpadach i wycofania procesów R14 i R15.
