Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej została opracowana m.in. w celu wdrożenia przepisów Dyrektywy 2008/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy.
Dyrektywa 2008/98/WE – tzw. „ramowa dyrektywa odpadowa”:
To kluczowy akt prawny UE, który ustanawia ramy prawne dla gospodarowania odpadami we wszystkich państwach członkowskich. Jej celem jest ochrona zdrowia ludzi i środowiska poprzez:
- wprowadzenie hierarchii postępowania z odpadami,
- zobowiązanie państw do promowania zapobiegania powstawaniu odpadów,
- wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP),
- definicje odpadów, odzysku i unieszkodliwiania,
- wymogi w zakresie zezwoleń, rejestracji i kontroli podmiotów gospodarujących odpadami.
Wpływ na polskie prawo:
Ustawa z 2001 r., nowelizowana wielokrotnie po przystąpieniu Polski do UE, została dostosowana do wymagań dyrektywy 2008/98/WE, w szczególności w zakresie:
- ustanowienia obowiązku odzysku i recyklingu dla wprowadzających produkty na rynek,
- wprowadzenia systemu opłat produktowych jako formy egzekwowania ROP,
- obowiązku prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości,
- kontroli nad strumieniem odpadów pochodzących z konkretnych grup produktów (oleje, baterie, opony itp.).
Dzięki wdrożeniu tej dyrektywy, polski system gospodarowania niektórymi odpadami stał się bardziej przejrzysty, efektywny i zgodny z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Ustawa pełni funkcję narzędzia egzekwowania odpowiedzialności producentów oraz ograniczania negatywnego wpływu odpadów na środowisko.