Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi została uchwalona w celu wdrożenia do prawa polskiego przepisów Unii Europejskiej, w szczególności:
Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r.
Jest to kluczowy akt prawny regulujący kwestie opakowań i odpadów opakowaniowych we wszystkich państwach członkowskich UE. Jej głównym celem jest zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz promowanie ich ponownego użycia, recyklingu i innych form odzysku, a tym samym ograniczenie ich wpływu na środowisko.
Główne założenia dyrektywy:
- Minimalizacja ilości i masy opakowań wprowadzanych do obrotu,
- Zapewnienie, że opakowania nadają się do ponownego użycia lub odzysku, w tym recyklingu,
- Wprowadzenie obowiązkowych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych,
- Tworzenie systemów zbiórki, zwrotu i odzysku opakowań,
- Ograniczenie stosowania substancji szkodliwych w produkcji opakowań.
Implementacja w Polsce:
Po przystąpieniu Polski do UE w 2004 r. pojawiła się konieczność pełnego dostosowania prawa krajowego do standardów wspólnotowych. W efekcie przyjęto ustawę z 2013 r., która zastąpiła wcześniejsze rozproszone regulacje. Ustawa ta zawiera m.in. przepisy dotyczące obowiązków przedsiębiorców, organizacji odzysku, systemu kaucyjnego, sprawozdawczości i edukacji ekologicznej.
Nowelizacje dyrektywy, które wpłynęły na zmiany w ustawie:
- Dyrektywa (UE) 2015/720 – ograniczenie zużycia lekkich toreb plastikowych,
- Dyrektywa (UE) 2018/852 – zwiększenie celów recyklingowych, wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP),
- Inne akty z pakietu gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), przyjęte w 2018 r.
Dzięki wdrożeniu dyrektywy 94/62/WE i jej nowelizacji polskie przepisy dostosowane zostały do unijnego modelu odpowiedzialności producentów oraz efektywnego zarządzania odpadami opakowaniowymi. Ustawa stanowi dziś fundament systemu opakowaniowego w Polsce.