Marnowanie żywności to nie tylko problem gospodarstw domowych – ogromne straty powstają na każdym etapie łańcucha: od produkcji, przez magazynowanie, transport, aż po sprzedaż. Warto więc pamiętać, że zarówno konsumenci, jak i firmy mają realny wpływ na to, by te straty ograniczać. Sprawdzamy, jak wspólnie możemy zmniejszyć skalę problemu – i zadbać o środowisko.
Ogromna skala problemu: straty zaczynają się zanim jedzenie trafi na półkę
Szacuje się, że aż 30% globalnie produkowanej żywności nigdy nie trafia do konsumpcji. W UE to około 90 milionów ton rocznie, z czego znaczna część strat powstaje na etapie przetwarzania, pakowania i dystrybucji.
Skąd tak złe wyniki? Przyczyną może być nadprodukcja, brak efektywnego planowania, niewłaściwe warunki przechowywania, opóźnienia w transporcie, ale także estetyczne wymagania klientów wobec produktów.
Praktyki biznesowe, które robią różnicę
Lepsze planowanie i prognozowanie popytu – prowadzona na bieżąco zaawansowana analityka, zbieranie i analizowanie danych pomogą unikać nadprodukcji i lepiej dostosować podaż do realnego zapotrzebowania.
Współpraca z aplikacjami do niemarnowania (Too Good To Go, Foodsi) – jeśli już zdarzy się, że jakaś część żywności miałaby trafić do kosza firmy mogą także oddawać nadwyżki w formie „paczek niespodzianek”, zamiast je wyrzucać.
Oddawanie niesprzedanej żywności do organizacji pomocowych. Coraz więcej sieci handlowych podpisuje umowy z bankami żywności, które dystrybuują żywność wśród potrzebujących pomagając i przeciwdziałając marnowaniu.
Etykiety „do spożycia najlepiej przed” vs „należy spożyć do” – przejrzyste informowanie klientów o ostatecznym terminie przydatności do spożycia może ograniczyć wyrzucanie pełnowartościowego jedzenia.
Ekologiczne i inteligentne opakowania. Problem marnowania żywności jest zauważany na świecie. Mamy coraz większą świadomość negatywnego wpływu marnowania żywności. Liczne startup-y i firmy projektowe szukają więc rozwiązań, które mogłyby przyczynić się do niemarnowania pożywienia. Powstają np. nowoczesne opakowania z czujnikami świeżości, które pomóc mają w ocenie rzeczywistej przydatności produktu do spożycia.
Odpowiedzialność po naszej stronie – co na rzecz niemarnowania żywności mogą zrobić konsumenci?
Planując zakupy i jadłospis unikniemy nadmiernych zakupów i wyrzucania
Akceptujmy produkty „nieidealne” – krzywa marchewka smakuje tak samo dobrze jak tak prosta.
Kupujmy lokalnie i sezonowo – dlaczego, bo krótszy łańcuch dostaw to mniej strat i mniej emisji.
Korzystajmy z aplikacji i platform dzielenia się jedzeniem – domowe nadwyżki oddajmy zamiast wyrzucać.
Zwracajmy uwagę na komunikację marek – warto wspierać tych, którzy realnie działają na rzecz ograniczania strat żywności.
Produkty wycofane z handlu z powodu drobnych defektów wizualnych to nawet 10% strat w handlu detalicznym żywnością.
Wspólne działania to większy efekt
Zmiany systemowe zaczynają się od decyzji jednostkowych, zarówno na poziomie producentów, jak i konsumentów. Firmy i konsumenci, którzy świadomie podejmują decyzje, tworzą presję na zmianę i budują bardziej zrównoważony system żywnościowy. Świecą przykładem i stają się wzorem do naśladowania.
Pamiętajmy – mniej strat w łańcuchu dostaw to:
✔️ mniejsze zużycie wody
✔️ mniej emisji CO₂
✔️ oszczędności surowców i energii
✔️ większa dostępność żywności dla potrzebujących
