Ślad węglowy sektora IT – jaki wpływ mają serwery, centra danych i streaming?

Ślad węglowy sektora IT jest znaczący i wynika z rosnącego zapotrzebowania na moc obliczeniową oraz stale rozwijających się technologii cyfrowych. Centra danych, serwery i usługi strumieniowania (streaming) przyczyniają się do globalnych emisji CO₂ głównie ze względu na wysokie zużycie energii. W miarę jak coraz więcej usług i działalności przenosi się do sfery cyfrowej, rośnie wpływ tego sektora na środowisko, co stawia przed branżą IT wyzwanie, jakim jest ograniczenie własnego śladu węglowego.

Jak serwery i centra danych wpływają na ślad węglowy?

1. Zużycie energii:

• Centra danych wymagają ogromnych ilości energii, aby obsługiwać serwery, chłodzenie i zapewniać bezpieczeństwo danych. Szacuje się, że sektor IT zużywa obecnie około 1–2% globalnej energii elektrycznej, a niektóre prognozy wskazują, że do 2030 roku zapotrzebowanie to może wzrosnąć do 8%.
• Większość emisji w sektorze IT pochodzi z procesów chłodzenia, które zapobiegają przegrzewaniu się serwerów. Wysokie zapotrzebowanie na chłodzenie prowadzi do intensywnego zużycia energii i związanych z tym emisji CO₂, zwłaszcza w regionach, gdzie energia pochodzi z paliw kopalnych.

1. Intensywne użytkowanie serwerów:

• Serwery działają przez całą dobę, nawet gdy są wykorzystywane tylko częściowo, co skutkuje marnowaniem energii. W tradycyjnych centrach danych serwery często pracują na pełnej mocy, aby utrzymać dostępność usług, co generuje dodatkowe emisje.
• Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na technologie takie jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe i obliczenia w chmurze, serwery muszą przetwarzać coraz większe ilości danych, co dodatkowo zwiększa ich ślad węglowy.

1. Produkcja sprzętu:

• Produkcja serwerów i innych urządzeń IT wiąże się z emisjami gazów cieplarnianych, ponieważ wymaga dużych ilości surowców, takich jak metale rzadkie, które mają wysoki koszt środowiskowy związany z wydobyciem i przetwarzaniem.
• Cykl życia serwera jest stosunkowo krótki – najczęściej wynosi od 3 do 5 lat – po czym urządzenie wymaga wymiany, co przyczynia się do wzrostu ilości odpadów elektronicznych i dodatkowych emisji CO₂ związanych z produkcją nowych urządzeń.

Wpływ streamingu na ślad węglowy

1. Zapotrzebowanie na przepustowość i moc obliczeniową:

• Usługi strumieniowania, takie jak Netflix, YouTube czy Spotify, wymagają intensywnego przesyłu danych i ciągłej pracy serwerów, aby dostarczać treści użytkownikom na żądanie. Wysokie zapotrzebowanie na przepustowość sieci powoduje zwiększone zużycie energii zarówno po stronie dostawców treści, jak i dostawców internetu.
• Szacuje się, że oglądanie wideo w jakości HD przez godzinę generuje średnio około 0,15 kg CO₂, podczas gdy strumieniowanie w jakości 4K emituje jeszcze więcej, co jest związane z koniecznością przesyłania większej ilości danych.

1. Emisje związane z oglądaniem na urządzeniach:

• Strumieniowanie multimediów wymaga użycia urządzeń końcowych, takich jak telewizory, komputery, tablety czy smartfony, które również generują emisje w trakcie użytkowania, zwłaszcza jeśli są one używane przez dłuższy czas i często ładowane.
• Urządzenia końcowe często wykorzystują energię pochodzącą z sieci opartej na paliwach kopalnych, co dodatkowo zwiększa ślad węglowy streamingu.

1. Globalny wzrost strumieniowania danych:

• Wraz z rosnącą popularnością streamingu, zapotrzebowanie na serwery i centra danych wzrasta. Wzrost liczby użytkowników, a także ich coraz większe zapotrzebowanie na treści wideo w wysokiej jakości, prowadzą do zwiększenia śladu węglowego sektora streamingowego.
• Podobnie wzrasta wpływ na środowisko ze względu na popularność platform do wideokonferencji i transmisji na żywo, co wiąże się z intensywnym zużyciem zasobów obliczeniowych i energetycznych.

Działania na rzecz zmniejszenia śladu węglowego sektora IT

1. Przejście na odnawialne źródła energii:

• Duże firmy IT, takie jak Google, Amazon i Microsoft, inwestują w odnawialne źródła energii, aby zasilać swoje centra danych zieloną energią. Przejście na energię odnawialną znacząco zmniejsza emisje CO₂, szczególnie w obszarach o intensywnym zapotrzebowaniu na energię.
• Korzystanie z energii słonecznej, wiatrowej czy hydroelektrycznej pomaga firmom zmniejszyć zależność od paliw kopalnych i ograniczyć ślad węglowy związany z działalnością centrów danych.

1. Chłodzenie pasywne i innowacyjne technologie chłodzenia:

• Firmy IT stosują innowacyjne technologie chłodzenia, takie jak chłodzenie cieczą czy wykorzystanie lokalizacji centrów danych w chłodniejszych regionach (np. kraje nordyckie), co zmniejsza zapotrzebowanie na energochłonne systemy klimatyzacyjne.
• Dzięki chłodzeniu pasywnemu oraz efektywnym systemom zarządzania temperaturą możliwe jest zmniejszenie zużycia energii i emisji związanych z chłodzeniem serwerów.

1. Optymalizacja oprogramowania i wydajności serwerów:

• Usprawnienia oprogramowania i technologii zarządzania energią umożliwiają bardziej efektywne wykorzystanie serwerów, ograniczając marnowanie energii. Wirtualizacja oraz chmura obliczeniowa pozwalają na lepsze zarządzanie zasobami, co zmniejsza potrzebę posiadania nadmiarowej infrastruktury.
• Automatyczne zarządzanie serwerami pozwala na wyłączanie części urządzeń w okresach mniejszego obciążenia, co zmniejsza zapotrzebowanie na energię.

1. Promowanie zrównoważonego użytkowania usług cyfrowych:

• Użytkownicy mogą ograniczyć swój ślad węglowy, zmniejszając jakość strumieniowania wideo (np. z 4K do HD) lub ograniczając czas spędzany na oglądaniu treści online.
• Firmy IT promują także rozwiązania zwiększające efektywność przesyłu danych i optymalizację treści, które zmniejszają ilość danych przesyłanych w sieci, co ogranicza zużycie energii.

Podsumowanie

Sektor IT, w tym serwery, centra danych i usługi streamingowe, ma znaczący wpływ na globalny ślad węglowy. Dzięki innowacjom technologicznym i zwiększeniu efektywności energetycznej możliwe jest ograniczenie emisji, jednak dalszy rozwój usług cyfrowych i rosnące zapotrzebowanie na moc obliczeniową stawiają przed branżą kolejne wyzwania. Inwestycje w odnawialne źródła energii, nowoczesne technologie chłodzenia oraz promowanie zrównoważonego korzystania z usług online mogą pomóc zmniejszyć ślad węglowy IT i wspierać globalne dążenie do neutralności węglowej.