Transport i logistyka mają znaczący wpływ na ślad węglowy, ponieważ większość działań związanych z przemieszczaniem towarów i ludzi generuje emisje CO₂. Emisje te pochodzą głównie z pojazdów napędzanych paliwami kopalnymi, które dominują w sektorze transportowym. Działania mające na celu zmniejszenie śladu węglowego transportu obejmują optymalizację procesów logistycznych, wybór bardziej ekologicznych środków transportu oraz inwestowanie w technologie niskoemisyjne.
Jak transport i logistyka wpływają na emisje CO₂?
- Transport drogowy:
- Transport drogowy jest jednym z głównych źródeł emisji w logistyce. Samochody ciężarowe, które przewożą większość towarów, emitują znaczące ilości CO₂ i innych zanieczyszczeń.
- Ruch drogowy jest mniej efektywny pod względem zużycia paliwa niż kolej czy transport morski, zwłaszcza na długich trasach.
- Transport lotniczy:
- Lotniczy transport towarowy generuje największy ślad węglowy na jednostkę przewożonego ładunku i jest często stosowany w przewozie towarów o wysokiej wartości lub wymagających szybkiego transportu.
- Z powodu intensywnego spalania paliwa przy starcie i lądowaniu, transport lotniczy jest znacznie bardziej emisyjny na kilometr w porównaniu do innych środków transportu.
- Transport morski i wodny:
- Transport morski jest bardziej efektywny pod względem zużycia paliwa i generuje niższy ślad węglowy na jednostkę przewożonego ładunku. Większość międzynarodowego handlu opiera się na żegludze, która choć ma niższy ślad węglowy, emituje znaczne ilości siarki i innych zanieczyszczeń.
- Zastosowanie dużych jednostek i zoptymalizowanych tras pozwala zmniejszyć emisje, jednak paliwa stosowane w transporcie morskim (np. mazut) są zanieczyszczające i wymagają zmian.
- Transport kolejowy:
- Kolej jest jednym z najczystszych środków transportu na dużą skalę, szczególnie gdy jest zasilana energią elektryczną pochodzącą z odnawialnych źródeł. Przewożenie towarów koleją zamiast drogą może znacząco zmniejszyć emisje CO₂.
- Z kolei transport kolejowy wymaga odpowiedniej infrastruktury, co może być wyzwaniem dla krajów o mniej rozwiniętej sieci kolejowej.
- Transport miejski i dostawy ostatniej mili:
- Logistyka ostatniej mili, czyli dostawa towarów bezpośrednio do klientów, generuje znaczące emisje w miastach, głównie przez rozdrobnienie dostaw i intensywną eksploatację pojazdów dostawczych.
- W celu redukcji emisji w miastach coraz częściej stosuje się rowery towarowe, elektryczne pojazdy dostawcze oraz wspólne punkty odbioru.
Strategie redukcji śladu węglowego w transporcie i logistyce
- Optymalizacja tras i procesów logistycznych:
- Optymalizacja tras dostaw i lepsze zarządzanie flotą (np. planowanie pełnych ładunków) zmniejszają liczbę przejechanych kilometrów i zużycie paliwa.
- Systemy zarządzania transportem (TMS) i analiza danych pozwalają na bieżąco śledzić zużycie paliwa i szukać bardziej efektywnych rozwiązań.
- Wybór niskoemisyjnych środków transportu:
- Zamiast drogowego, wybór transportu kolejowego lub morskiego na długich trasach pozwala znacząco ograniczyć emisje.
- W transporcie miejskim coraz częściej stosuje się elektryczne pojazdy dostawcze, które redukują emisje oraz zanieczyszczenie powietrza.
- Wprowadzenie paliw alternatywnych:
- Biopaliwa, wodór oraz paliwa syntetyczne są bardziej ekologiczne niż tradycyjne paliwa kopalne i stają się popularne w transporcie morskim oraz ciężkim transporcie drogowym.
- W transporcie lotniczym stosuje się zrównoważone paliwa lotnicze (SAF), które pozwalają na zmniejszenie emisji CO₂ przy każdym locie.
- Korzystanie z technologii redukcji emisji:
- Technologie, takie jak systemy wychwytywania CO₂, bardziej aerodynamiczne konstrukcje pojazdów i inteligentne oprogramowanie optymalizacyjne, zmniejszają zużycie paliwa i emisje.
- W transporcie morskim stosuje się płuczki spalin, które redukują emisje siarki i innych zanieczyszczeń.
- Rozwój infrastruktury dla elektromobilności:
- Inwestycje w stacje ładowania i sieć energetyczną zasilaną odnawialnymi źródłami energii wspierają rozwój elektromobilności, co pozwala na redukcję emisji, szczególnie w obszarach miejskich.
- Firmy dostawcze mogą wdrażać flotę pojazdów elektrycznych do dostaw w miastach, co zmniejsza zanieczyszczenie powietrza i ślad węglowy logistyki ostatniej mili.
Przykłady firm stosujących ekologiczne rozwiązania transportowe
- DHL: DHL stosuje elektryczne pojazdy dostawcze oraz rowery towarowe w logistyce ostatniej mili, a także planuje ograniczyć emisje o 50% do 2025 roku.
- Maersk: Firma żeglugowa Maersk wdraża paliwa alternatywne, takie jak biopaliwa, oraz inwestuje w nowoczesne, niskoemisyjne statki.
- UPS: UPS optymalizuje swoje trasy dostaw za pomocą oprogramowania ORION i wdraża elektryczne pojazdy dostawcze, szczególnie na obszarach miejskich.
Znaczenie redukcji emisji w transporcie i logistyce
Zmniejszenie emisji CO₂ w transporcie jest kluczowe dla osiągnięcia globalnych celów klimatycznych. Optymalizacja logistyki, wdrażanie technologii niskoemisyjnych oraz rozwój alternatywnych paliw pozwalają na redukcję śladu węglowego sektora transportowego, co ma pozytywny wpływ na środowisko i jakość życia w miastach.
