Greenwashing – szkodliwa praktyka informacyjna- jak ją rozpoznać i unikać? 

Greenwashing to stosunkowo nowe zjawisko, które zyskało na sile wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej konsumentów. Firmy, chcąc sprostać oczekiwaniom rynku, coraz częściej przedstawiają się jako „zielone” i proekologiczne, choć ich rzeczywiste działania nie mają nic wspólnego z ochroną środowiska. Sprawdzamy, jak rozpoznać i unikać greenwashingu. 

Czym jest greenwashing? 

Greenwashing to celowe wprowadzanie konsumentów w błąd poprzez fałszywe lub przesadzone twierdzenia o ekologiczności produktów, usług lub działalności firmy. Zjawisko greenwashingu sprawia, że konsumenci wierzą w proekologiczne wartości danej marki, choć w rzeczywistości firma nie podejmuje realnych działań na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. 

Ukryte zagrożenie fałszywej ekologii 

W efekcie fałszywych działań marketingowych konsumenci chcący podejmować świadome decyzje, padają ofiarą manipulacji. Fałszywe deklaracje ekologiczne nie tylko wprowadzają w błąd klientów, ale także szkodzą firmom, które faktycznie inwestują w ekologiczne rozwiązania i działania. Co więcej, greenwashing osłabia zaufanie do certyfikatów i systemów zrównoważonego rozwoju. Prowadzi to do wzrostu sceptycyzmu wobec realnych działań proekologicznych i eko świadectw. 

Jak rozpoznać greenwashing?  

Niejasne i ogólnikowe deklaracje – firmy często używają haseł typu „eko-friendly”, „naturalne”, „zielone”, ,,eko’’ bez podawania konkretnych dowodów na poparcie zasadności używania tych twierdzeń. 

Brak certyfikatów lub używanie fałszywych oznaczeń – produkt sugeruje posiadanie ekologicznych atestów, choć w rzeczywistości nie ma żadnego uznawanego certyfikatu. 

Ukrywanie negatywnych aspektów – firma chwali się „zielonymi” inicjatywami, a jednocześnie np. prowadzi działalność szkodliwą dla środowiska, nie podejmując faktycznych działań na rzecz zmian w sposobie funkcjonowania. 

Pseudo-ekologiczne opakowania – stosowanie zielonych barw, obrazków roślin czy zwierząt tak, aby produkt wyglądał na przyjazny środowisku, mimo że nie ma to odzwierciedlenia w jego składzie czy sposobie produkcji. 

Jak unikać greenwashingu? 

Sprawdzając certyfikaty – warto zwrócić uwagę na oficjalne oznaczenia, takie jak EU Ecolabel, FSC, Fair Trade, Energy Star, Bio, GOTS. 

Czytając etykiety i skład – jeżeli firma deklaruje ekologiczność, sprawdźmy, czy rzeczywiście skład i proces produkcji spełniają te normy. 

Szukając przejrzystości – rzetelne firmy jasno opisują swoje działania ekologiczne, podają konkretne dane i raporty środowiskowe. 

Świadomie unikając marketingowych pułapek – nie daj się zwieść hasłom „przyjazny dla środowiska” bez dowodów na poparcie tych twierdzeń. 

UE także walczy z greenwashingiem 

Unia Europejska podejmuje kroki w celu zwalczania nieuczciwych praktyk ekologicznych wprowadzając nowe przepisy i zobowiązania sprawozdawcze, np.: 

• Dyrektywa w sprawie wzmocnienia roli konsumentów na rzecz zielonej transformacji – dyrektywa przyjęta w 2023 r. o zakazuje stosowania niejasnych deklaracji ekologicznych, takich jak „neutralny węglowo”, jeśli nie są poparte naukowymi dowodami. 

• Rozporządzenie o ekoprojekcie dla zrównoważonych produktów (ESPR) wprowadzające wymóg transparentnych informacji na temat wpływu produktu na środowisko, m.in. poprzez cyfrowe paszporty produktów. 

• Propozycja nowej dyrektywy „Green Claims”, zgodnie z którą firmy będą zobowiązane do udowodnienia swoich twierdzeń ekologicznych na podstawie niezależnych analiz i audytów. 

Greenwashing to poważny problem, który wpływa na decyzje konsumentów i spowalnia realne działania na rzecz ochrony środowiska. Aby uniknąć wpadania w pułapkę fałszywych eko-deklaracji, warto sprawdzać certyfikaty, analizować składy produktów i wybierać transparentne firmy.