Proces R5 obejmuje recykling i odzysk materiałów nieorganicznych, takich jak szkło, ceramika czy beton. Dzięki odpowiednim technologiom możliwe jest ponowne przetworzenie tych surowców na nowe produkty. Przykładem jest odzysk szkła, gdzie stłuczka szklana jest przetwarzana na nowe butelki, słoiki lub inne wyroby szklane.
Rodzaje odpadów podlegających procesowi R5
Do procesu R5 trafiają m.in.:
- Szkło opakowaniowe (butelki, słoiki),
- Szkło płaskie (np. szyby samochodowe, okienne),
- Ceramika (np. elementy armatury sanitarnej, płytki),
- Beton i gruz budowlany,
- Odpady mineralne pochodzące z rozbiórek i prac budowlanych,
- Odpady z produkcji materiałów budowlanych (np. niewykorzystane fragmenty ceramiki lub wyroby niespełniające norm).
Sposoby przygotowania i transportu
Odpady nieorganiczne wymagają odpowiedniego przygotowania przed recyklingiem:
- Selekcja – oddzielenie szkła od ceramiki, metali, tworzyw sztucznych i innych zanieczyszczeń,
- Mycie – usuwanie etykiet, resztek żywności i klejów,
- Rozdrabnianie – np. stłuczka szklana jest kruszona do odpowiedniej frakcji, a gruz betonowy rozdrabniany na kruszywo,
- Transport – odbywa się w pojemnikach lub kontenerach zabezpieczonych przed wysypaniem oraz pyleniem, z odpowiednią dokumentacją w systemie BDO.
Badania laboratoryjne i parametry techniczne
W procesie R5 istotne jest monitorowanie jakości materiału wtórnego. Wykonuje się m.in.:
- Analizę czystości stłuczki szklanej (zawartość obcych materiałów),
- Badania wytrzymałości i granulacji kruszyw z betonu,
- Ocenę zawartości metali ciężkich lub substancji szkodliwych w ceramice,
- Kontrolę składu chemicznego materiałów mineralnych w celu zapewnienia ich ponownej przydatności w produkcji.
Korzyści dla środowiska
- Redukcja ilości odpadów trafiających na składowiska,
- Oszczędność surowców naturalnych (piasku, gliny, kamienia),
- Zmniejszenie zużycia energii – produkcja szkła ze stłuczki wymaga mniej energii niż z surowców pierwotnych,
- Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w procesach przemysłowych.
Ryzyka dla środowiska
- Ryzyko pylenia i emisji podczas rozdrabniania i transportu odpadów mineralnych,
- Powstawanie odpadów wtórnych (np. odłamków ceramiki, zanieczyszczeń organicznych),
- Konieczność usuwania substancji niebezpiecznych (np. szkła z powłokami metalicznymi),
- Emisje hałasu i zużycie energii w trakcie procesów mechanicznego przetwarzania.
Proces R5 odgrywa ważną rolę w gospodarce o obiegu zamkniętym, pozwalając na ponowne wykorzystanie materiałów nieorganicznych w produkcji nowych wyrobów budowlanych i opakowaniowych.