Europejskie normy dotyczące gospodarki odpadami są zgodne z dyrektywami i regulacjami Unii Europejskiej, których celem jest zrównoważone zarządzanie odpadami, minimalizacja ich wpływu na środowisko oraz promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym. Oto główne normy i przepisy w tym zakresie:
1. Dyrektywa ramowa o odpadach (2008/98/WE)
- Podstawowy dokument unijny określający zasady gospodarki odpadami, w tym hierarchię odpadów: zapobieganie, przygotowanie do ponownego użycia, recykling, inne odzyskiwanie i unieszkodliwianie.
- Wprowadza zasadę „zanieczyszczający płaci” oraz zasadę odpowiedzialności rozszerzonej producenta.
- Wymaga, by państwa członkowskie opracowały plany gospodarki odpadami oraz programy zapobiegania powstawaniu odpadów.
2. Dyrektywa w sprawie składowania odpadów (1999/31/WE)
- Określa wymagania dotyczące składowisk odpadów, minimalizując ich wpływ na zdrowie i środowisko.
- Ogranicza składowanie odpadów biodegradowalnych i niebezpiecznych oraz wprowadza obowiązek monitorowania składowisk.
3. Dyrektywa o odpadach elektrycznych i elektronicznych (WEEE) (2012/19/UE)
- Wprowadza wymagania dotyczące zbierania, recyklingu i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
- Wspiera rozwój odpowiednich systemów zbiórki, aby zmniejszyć wpływ e-odpadów na środowisko.
4. Dyrektywa o zużytych bateriach i akumulatorach (2006/66/WE)
- Określa zasady zbierania i recyklingu baterii i akumulatorów, w tym wymogi oznakowania oraz minimalne poziomy recyklingu.
- Zakazuje stosowania niektórych szkodliwych substancji, takich jak kadm i rtęć, w bateriach.
5. Rozporządzenie w sprawie przemieszczania odpadów (1013/2006)
- Dotyczy transgranicznego przemieszczania odpadów w UE i kontroluje import, eksport oraz transport odpadów.
- Celem jest zapobieganie nielegalnemu przewozowi odpadów i zapewnienie ich bezpiecznego przetwarzania.
6. Dyrektywa o ograniczeniu stosowania niektórych niebezpiecznych substancji (RoHS) (2011/65/UE)
- Zakazuje stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
- Uzupełnia dyrektywę WEEE, wspierając bezpieczniejsze przetwarzanie i recykling e-odpadów.
7. Dyrektywa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (94/62/WE)
- Zobowiązuje państwa członkowskie do promowania zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz do osiągnięcia minimalnych poziomów recyklingu.
- Wymaga ograniczenia użycia szkodliwych substancji w opakowaniach.
8. Dyrektywa o gospodarce o obiegu zamkniętym (Circular Economy Action Plan)
- Komplementarna strategia do wcześniejszych dyrektyw, nakierowana na zwiększenie poziomów recyklingu i ponownego użycia oraz ograniczenie odpadów komunalnych i przemysłowych.
- Plan wspiera rozwój innowacji w dziedzinie recyklingu oraz projektowania produktów.
9. Strategia UE na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym (2018)
- Ma na celu ograniczenie produkcji odpadów z tworzyw sztucznych, wprowadzenie lepszych systemów segregacji oraz zwiększenie użycia materiałów biodegradowalnych i nadających się do recyklingu.
10. Standardy ISO dotyczące gospodarki odpadami (np. ISO 14001, ISO 14040)
- Normy ISO, zwłaszcza w zakresie zarządzania środowiskowego, wspierają organizacje w implementacji odpowiedzialnych praktyk w zarządzaniu odpadami i minimalizacji ich wpływu na środowisko.
