Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza przez Statki (MARPOL) została opracowana w celu ochrony środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami wynikającymi z działalności żeglugowej. Cele te są osiągane poprzez wdrażanie przepisów regulujących emisje zanieczyszczeń i zarządzanie odpadami na statkach.
Główne cele konwencji MARPOL:
- Ochrona środowiska morskiego
- Zmniejszenie zanieczyszczenia wód morskich substancjami szkodliwymi, takimi jak ropa naftowa, chemikalia, odpady stałe i ścieki.
- Ochrona ekosystemów morskich oraz gatunków zamieszkujących środowisko wodne.
- Zapobieganie zanieczyszczeniom pochodzącym ze statków
- Opracowanie i wdrożenie zasad minimalizujących ryzyko emisji zanieczyszczeń w czasie normalnej eksploatacji statków oraz w sytuacjach awaryjnych.
- Redukcja emisji zanieczyszczeń do atmosfery
- Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych (np. CO₂), tlenków siarki (SOx), tlenków azotu (NOx) oraz substancji zubożających warstwę ozonową.
- Zarządzanie odpadami na statkach
- Wprowadzenie zasad przechowywania, segregacji i usuwania odpadów stałych w sposób bezpieczny dla środowiska.
- Ograniczenie wyrzucania odpadów do morza, z wyjątkiem ściśle określonych warunków.
- Zwiększenie bezpieczeństwa transportu morskiego
- Promowanie projektowania i budowy statków, które minimalizują ryzyko zanieczyszczeń w razie awarii.
- Wprowadzenie systemów monitorowania i zarządzania substancjami niebezpiecznymi przewożonymi przez statki.
- Stworzenie ram prawnych dla egzekwowania przepisów
- Umożliwienie państwom członkowskim wdrażania i kontrolowania przestrzegania międzynarodowych standardów ochrony środowiska morskiego.
- Wprowadzenie mechanizmów raportowania zanieczyszczeń i inspekcji statków w portach.
- Promowanie współpracy międzynarodowej
- Wspieranie wymiany informacji między państwami w zakresie ochrony środowiska morskiego.
- Ułatwianie wspólnych działań ratunkowych i usuwania skutków zanieczyszczeń w sytuacjach kryzysowych.
Praktyczne efekty realizacji celów MARPOL:
- Zmniejszenie liczby incydentów związanych z wyciekami ropy naftowej.
- Lepsze zarządzanie odpadami stałymi i ściekami w transporcie morskim.
- Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza w strefach kontrolnych (Emission Control Areas – ECAs).
- Wzrost świadomości ekologicznej w branży żeglugowej.