UNEP (United Nations Environment Programme), czyli Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych, to najważniejsza globalna agencja zajmująca się koordynacją działań na rzecz ochrony środowiska. Powstała w 1972 roku w wyniku Konferencji Sztokholmskiej i od tego czasu odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu międzynarodowej polityki ekologicznej.
Główne cele i zadania UNEP
Misją UNEP jest inspirowanie, informowanie i umożliwianie krajom i społeczeństwom poprawy jakości życia bez pogarszania stanu środowiska. Organizacja:
- tworzy i wdraża międzynarodowe strategie i konwencje ekologiczne,
- wspiera rządy w opracowywaniu polityk środowiskowych,
- monitoruje globalne problemy, takie jak zmiany klimatu, zanieczyszczenie powietrza, bioróżnorodność,
- prowadzi programy edukacyjne i naukowe,
- koordynuje działania z zakresu zrównoważonego rozwoju w systemie ONZ.
Najważniejsze inicjatywy UNEP
- Raport „Emissions Gap Report” – coroczna analiza luki między planowanymi a koniecznymi redukcjami emisji gazów cieplarnianych.
- UNEP FI (Finance Initiative) – partnerstwo z sektorem finansowym promujące zrównoważone inwestycje.
- Program Globalnego Monitorowania Środowiska (GEO) – dostarcza danych i prognoz dotyczących stanu planety.
- Kampania „Clean Seas” – globalna inicjatywa walki z zanieczyszczeniem oceanów plastikiem.
- Współtworzenie IPCC i współpraca z UNFCCC – kluczowy wkład w działania na rzecz klimatu.
UNEP a biznes i organizacje
UNEP wspiera firmy w tworzeniu raportów środowiskowych, wyznaczaniu celów dekarbonizacji i wdrażaniu zasad ESG. Współpracuje m.in. z GRI (Global Reporting Initiative), OECD, Światowym Forum Ekonomicznym oraz z programami takimi jak Science Based Targets.
Obecność UNEP w Polsce i Europie
Choć siedziba UNEP znajduje się w Nairobi (Kenia), program działa globalnie. W Europie UNEP wspiera działania legislacyjne UE, a także współpracuje z krajami członkowskimi w ramach inicjatyw klimatycznych i środowiskowych, m.in. Green Deal czy Europejskiego Paktu Klimatycznego. W Polsce UNEP wspiera edukację środowiskową, zarządzanie odpadami i projekty klimatyczne poprzez partnerstwa z instytucjami rządowymi i uczelniami.
Dlaczego UNEP ma znaczenie?
W dobie kryzysu klimatycznego UNEP pełni rolę globalnego „kompasu ekologicznego”. Dzięki naukowej wiedzy, sieci partnerstw i zdolności do mobilizowania krajów i sektorów gospodarki, program ten jest kluczowym narzędziem w walce o bezpieczną przyszłość planety.
Źródła: unep.org, GEO Reports, Emissions Gap Report, ONZ, materiały edukacyjne UNEP