Emisje gazów cieplarnianych – jak je mierzyć zgodnie z wymaganiami Carbon Trust?

Wdrożenie Carbon Trust Standard wymaga precyzyjnego pomiaru emisji gazów cieplarnianych. Kluczowym elementem tego procesu jest klasyfikacja emisji według tzw. zakresów (Scopes), zgodnie z protokołem GHG (Greenhouse Gas Protocol). Poniżej omawiamy zakresy 1, 2 i 3 oraz metody kalkulacji, które pozwalają spełnić wymagania certyfikacyjne.

Zakresy emisji – Scope 1, 2 i 3

• Scope 1 – emisje bezpośrednie: pochodzące ze źródeł należących do firmy, np. spalanie paliw w kotłowniach, emisje z pojazdów flotowych, emisje procesowe w zakładach produkcyjnych.
• Scope 2 – emisje pośrednie związane z energią: głównie emisje wynikające z produkcji zakupionej energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, wykorzystywanej przez firmę.
• Scope 3 – pozostałe emisje pośrednie: obejmują emisje związane z zakupami, transportem, podróżami służbowymi, użytkowaniem produktów, utylizacją odpadów, a także działalnością dostawców i klientów.

Metody kalkulacji emisji

Do obliczania emisji stosuje się zestandaryzowane współczynniki emisji i dane aktywności. Oto najczęściej stosowane metody:

1. Współczynniki emisji (Emission Factors)

• Na podstawie danych z organizacji takich jak DEFRA, IPCC czy EPA.
• Stosowane np. do obliczania emisji ze spalania paliw: ilość zużytego paliwa × współczynnik emisji CO₂.

2. Metoda market-based vs location-based (dla Scope 2)

• Market-based: bierze pod uwagę konkretne źródła energii kupionej (np. zielone certyfikaty, umowy PPA).
• Location-based: wykorzystuje średni współczynnik emisji dla kraju lub regionu.

3. Narzędzia i kalkulatory

• Excelowe kalkulatory Carbon Trust, GHG Protocol oraz darmowe narzędzia typu Climate Impact Partners czy CoolClimate Network.
• Zaawansowane firmy stosują systemy ERP z modułami ESG (np. SAP, Enablon, Sphera).

Weryfikacja i raportowanie

Aby uzyskać Carbon Trust Standard, firma musi nie tylko obliczyć emisje, ale też poddać dane niezależnej weryfikacji (audytowi środowiskowemu). Dane muszą być:

• Spójne z protokołem GHG i standardami ISO (np. ISO 14064)
• Dokumentowane z użyciem faktur, odczytów liczników, kart paliwowych
• Rok do roku porównywalne (tzw. year-on-year carbon footprint)

Dlaczego Scope 3 zyskuje na znaczeniu?

Emisje z zakresu 3 potrafią stanowić nawet 80–90% całkowitego śladu węglowego firmy. Dlatego organizacje certyfikujące – w tym Carbon Trust – coraz częściej oczekują również aktywnego monitorowania i raportowania tych emisji. Obejmuje to współpracę z dostawcami, analizę cyklu życia produktów (LCA) oraz działania edukacyjne wobec klientów.

Źródła: GHG Protocol, Carbon Trust, ISO 14064, DEFRA, IPCC