Konwencja Bazylejska
Konwencja Bazylejska to międzynarodowe porozumienie, które reguluje transgraniczne przemieszczanie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych. Została przyjęta w 1989 roku w Bazylei, w Szwajcarii, przez Program Ochrony Środowiska Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP), a weszła w życie w 1992 roku.
Cele Konwencji Bazylejskiej
Główne cele Konwencji Bazylejskiej to:
- Ograniczenie transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych: Konwencja dąży do minimalizacji międzynarodowego transportu odpadów niebezpiecznych, szczególnie z krajów rozwiniętych do rozwijających się, które często mają ograniczone możliwości ich bezpiecznego przetwarzania.
- Zapobieganie nielegalnemu transportowi odpadów: Konwencja wymaga, aby kraje posiadały odpowiednie zezwolenia i uzgodnienia przed transportem odpadów, co pomaga zapobiegać nielegalnemu eksportowi odpadów do innych krajów.
- Bezpieczne zarządzanie odpadami: Promuje odpowiedzialne przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów, zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów oraz stosowanie technologii przyjaznych środowisku.
- Zasada „odpowiedzialności producenta”: Konwencja wprowadza zasadę odpowiedzialności za odpady od ich powstania do ostatecznego unieszkodliwienia, zobowiązując kraje i firmy do zarządzania odpadami zgodnie z normami bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Zasady działania Konwencji
- Załącznik I zawiera listę typów odpadów, które mogą być uznane za niebezpieczne (np. odpady zawierające metale ciężkie, toksyczne chemikalia).
- Załącznik II określa odpady, które wymagają specjalnego nadzoru, nawet jeśli nie są klasyfikowane jako niebezpieczne (np. odpady komunalne, niektóre odpady przemysłowe).
- Załącznik VIII zawiera listę odpadów uznanych za niebezpieczne, a Załącznik IX wskazuje odpady, które są bezpieczne, o ile są odpowiednio przetworzone.
Przykłady odpadów podlegających Konwencji
- Odpady zawierające metale ciężkie, np. ołów, rtęć, kadm.
- Odpady medyczne i biologiczne z laboratoriów i szpitali.
- Odpady przemysłowe z chemikaliami toksycznymi, rozpuszczalnikami, pestycydami.
Znaczenie Konwencji Bazylejskiej
Konwencja Bazylejska stała się fundamentem międzynarodowych regulacji dotyczących zarządzania odpadami niebezpiecznymi i zapobiegania ich niekontrolowanemu przemieszczaniu. Jest obecnie ratyfikowana przez większość krajów, a jej zasady służą jako punkt odniesienia dla wielu narodowych i regionalnych systemów zarządzania odpadami.
