Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006, znane jako REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals), zostało przyjęte przez Unię Europejską 18 grudnia 2006 roku. REACH jest jednym z najważniejszych aktów prawnych regulujących produkcję, wprowadzanie do obrotu i stosowanie substancji chemicznych na terytorium UE.
Co oznacza REACH?
REACH to akronim od:
- Rejestracja (Registration) – rejestracja substancji chemicznych w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA).
- Ocena (Evaluation) – ocena dokumentacji dostarczanej przez producentów i importujących substancje chemiczne.
- Udzielanie zezwoleń (Authorisation) – pozwolenie na stosowanie substancji wzbudzających szczególnie duże obawy (SVHC – Substances of Very High Concern).
- Ograniczenia (Restriction) – wprowadzanie ograniczeń w stosowaniu substancji chemicznych lub całkowity zakaz ich używania.
Cele rozporządzenia
- Ochrona zdrowia ludzi i środowiska:
- Identyfikacja i kontrola substancji chemicznych mogących stanowić zagrożenie.
- Zwiększenie odpowiedzialności przemysłu:
- Producenci i importerzy chemikaliów są zobowiązani do dostarczenia szczegółowych informacji o właściwościach i zagrożeniach związanych z ich substancjami.
- Promowanie zrównoważonego rozwoju:
- Zachęcanie do stosowania mniej szkodliwych substancji i rozwijania alternatywnych technologii.
Kluczowe założenia REACH
- Rejestracja substancji:
- Każda substancja chemiczna wytwarzana lub importowana w ilości powyżej 1 tony rocznie musi zostać zarejestrowana w ECHA.
- Rejestracja obejmuje szczegółową dokumentację dotyczącą właściwości substancji, jej zastosowań oraz potencjalnych zagrożeń.
- Ocena substancji:
- ECHA oraz państwa członkowskie dokonują oceny dostarczonych danych w celu zidentyfikowania ryzyka związanego z daną substancją.
- Lista substancji wzbudzających szczególne obawy (SVHC):
- Substancje te mogą wymagać specjalnego zezwolenia na stosowanie. Należą do nich m.in. substancje rakotwórcze, mutagenne oraz toksyczne dla rozrodczości.
- Ograniczenia i zakazy:
- REACH umożliwia wprowadzenie zakazu stosowania substancji lub ograniczenia ich użycia w określonych produktach lub procesach.
- Zasada „No Data, No Market”:
- Substancje, które nie zostały zarejestrowane, nie mogą być wprowadzane do obrotu na terytorium UE.
Zastosowanie rozporządzenia
- REACH ma zastosowanie do wszystkich substancji chemicznych:
- Przemysłowych: używanych w produkcji i przetwórstwie.
- Konsumenckich: występujących w produktach codziennego użytku, takich jak detergenty, kosmetyki, czy farby.
Wyjątki od REACH
Niektóre substancje są wyłączone z obowiązków wynikających z REACH, np.:
- Substancje radioaktywne.
- Odpady (regulowane przez inne przepisy).
- Substancje używane w żywności i lekach.
Wdrożenie REACH w Polsce
- Polska wdrożyła rozporządzenie REACH jako część prawodawstwa unijnego.
- Krajowy organ odpowiedzialny: Biuro ds. Substancji Chemicznych w Łodzi.
Wyzwania związane z REACH
- Koszty dla przedsiębiorstw:
- Rejestracja substancji i prowadzenie badań toksykologicznych są kosztowne, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw.
- Kompleksowość regulacji:
- Duża ilość wymagań i dokumentacji może stanowić wyzwanie dla firm.
Znaczenie rozporządzenia
REACH jest przełomowym aktem prawnym, który znacząco podnosi standardy bezpieczeństwa chemicznego w UE. Dzięki niemu konsumenci i środowisko są lepiej chronieni przed skutkami stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych.
