Wysokosprawna kogeneracja to technologia równoczesnej produkcji energii elektrycznej i ciepła w jednym procesie technologicznym, przy znacznie wyższej efektywności niż w tradycyjnych systemach wytwarzania. Dzięki wykorzystaniu tej samej energii pierwotnej do produkcji dwóch nośników energii, kogeneracja pozwala na redukcję strat i oszczędność paliwa.
Co to jest kogeneracja?
Kogeneracja (ang. Combined Heat and Power – CHP) to proces technologiczny, w którym energia elektryczna i energia cieplna wytwarzane są jednocześnie w jednej instalacji. Ciepło, które w klasycznych elektrowniach zostałoby utracone, jest odzyskiwane i wykorzystywane np. do ogrzewania budynków, przygotowania ciepłej wody użytkowej czy procesów przemysłowych.
Wysokosprawna kogeneracja, zgodnie z definicją Dyrektywy 2012/27/UE, oznacza taki proces kogeneracji, w którym osiągane są oszczędności energii pierwotnej (PES) wynoszące co najmniej 10% w porównaniu z referencyjną, rozdzielną produkcją energii elektrycznej i ciepła.
Różnice między kogeneracją a klasyczną produkcją energii
W klasycznych systemach energię elektryczną wytwarza się w elektrowniach, a ciepło w osobnych kotłowniach. Oba te procesy generują straty, szczególnie w postaci ciepła odpadowego. Kogeneracja łączy oba procesy, dzięki czemu:
- zmniejsza straty energii związane z jej przekształcaniem,
- zwiększa ogólną sprawność energetyczną systemu (nawet do 80-90%),
- redukuje koszty paliwa i emisję CO₂,
- może pracować w skojarzeniu z odnawialnymi źródłami energii, np. biogazem.
Wskaźniki efektywności
Efektywność kogeneracji ocenia się na podstawie następujących wskaźników:
- Sprawność całkowita – suma sprawności produkcji energii elektrycznej i ciepła, która dla wysokosprawnej kogeneracji wynosi zazwyczaj powyżej 80%,
- PES (Primary Energy Savings) – wskaźnik oszczędności energii pierwotnej, który określa różnicę zużycia paliwa w kogeneracji w porównaniu z oddzielną produkcją energii elektrycznej i ciepła,
- Sprawność elektryczna – udział energii elektrycznej w całkowitym bilansie energetycznym instalacji.
Hasła powiązane: Kogeneracja, Mikrokogeneracja, Trigeneracja, OZE, PES – Primary Energy Savings.