Rozporządzenie CLP (Classification, Labelling and Packaging – klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie) to unijne prawo, które określa zasady klasyfikacji, etykietowania i pakowania substancji chemicznych oraz mieszanin. Jest to jedno z najważniejszych rozporządzeń w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego, a jego celem jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i środowiska. CLP wdraża na terenie Unii Europejskiej postanowienia Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS) opracowanego przez ONZ.
Główne cele rozporządzenia CLP:
- Jednolita klasyfikacja – substancje i mieszaniny chemiczne muszą być oceniane według wspólnych kryteriów zagrożeń, takich jak: toksyczność, właściwości drażniące, rakotwórcze, łatwopalność czy szkodliwość dla środowiska.
- Przejrzyste oznakowanie – na etykietach muszą znajdować się odpowiednie piktogramy, zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (H-zdania), środki ostrożności (P-zdania) oraz inne wymagane informacje.
- Odpowiednie pakowanie – CLP nakłada obowiązki dotyczące opakowań, np. zabezpieczenia chroniące przed otwarciem przez dzieci czy wyczuwalne oznaczenia dla osób niewidomych w przypadku niektórych chemikaliów.
Zakres stosowania CLP
Rozporządzenie CLP dotyczy wszystkich substancji chemicznych wprowadzanych do obrotu – zarówno czystych, jak i będących składnikami mieszanin. Dotyczy producentów, importerów, dalszych użytkowników, a także dystrybutorów. CLP obejmuje nie tylko przemysł chemiczny, ale również wiele innych sektorów, w tym kosmetyki, środki czystości, rolnictwo, motoryzację i elektronikę.
Elementy oznakowania zgodnego z CLP
Etykieta substancji lub mieszaniny zgodna z CLP powinna zawierać:
- Piktogramy zagrożeń – graficzne symbole ostrzegawcze, np. czaszka i piszczele, płomień, wykrzyknik.
- Zwroty H – określające rodzaj i stopień zagrożenia, np. H314: Powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu.
- Zwroty P – opisujące środki ostrożności, np. P280: Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną.
- Identyfikację dostawcy – nazwa, adres i numer telefonu.
- Identyfikację substancji/mieszaniny – np. numer CAS, skład chemiczny.
Rejestracja w bazie ECHA
Rozporządzenie CLP zobowiązuje podmioty gospodarcze do zgłaszania klasyfikacji i oznakowania substancji chemicznych do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA), która prowadzi ogólnodostępną bazę danych – C&L Inventory. Dzięki temu konsumenci i służby kontrolne mogą sprawdzić, jakie zagrożenia niesie dana substancja.
Aktualizacje i zmiany
CLP jest aktem prawnym dynamicznym – jego załączniki i przepisy są regularnie aktualizowane, np. poprzez dodawanie nowych substancji do listy substancji wzbudzających szczególnie duże obawy (SVHC) czy dostosowywanie piktogramów i zwrotów H/P do najnowszych ustaleń międzynarodowych. W 2025 r. planowane są kolejne zmiany związane z digitalizacją etykiet i większym naciskiem na zagrożenia środowiskowe.
Znaczenie dla przedsiębiorców
Dla firm CLP oznacza konieczność nie tylko prawidłowego etykietowania produktów, ale również szkoleń pracowników, dostosowania kart charakterystyki, odpowiedniego przechowywania i transportu chemikaliów. Nieprzestrzeganie przepisów CLP może skutkować karami administracyjnymi oraz zagrożeniem zdrowia pracowników i konsumentów.
Podsumowanie
CLP to fundament bezpiecznego obrotu substancjami chemicznymi w Europie. Dzięki jego wdrożeniu konsumenci i użytkownicy profesjonalni mają dostęp do przejrzystych i jednoznacznych informacji o potencjalnych zagrożeniach. Dla przedsiębiorców to także obowiązek, ale i szansa na zwiększenie zaufania klientów i zgodność z międzynarodowymi standardami.
