SAE (Society of Automotive Engineers) to amerykańska organizacja, która opracowała najbardziej rozpowszechnioną na świecie klasyfikację lepkości olejów silnikowych – SAE J300. Klasyfikacja ta określa, jak olej zachowuje się w różnych temperaturach – zarówno zimnego rozruchu, jak i pracy silnika.
🔧 Co oznaczają symbole typu 5W-30?
Klasyfikacja SAE składa się z dwóch liczb oddzielonych literą „W” (ang. Winter – zima):
- Pierwsza liczba (z literą W) – określa lepkość oleju w niskiej temperaturze (rozruch zimą). Im niższa liczba, tym lepszy rozruch w mrozie.
- Druga liczba – określa lepkość w wysokiej temperaturze roboczej silnika (100–150°C). Im wyższa liczba, tym lepsze smarowanie w upale i przy dużym obciążeniu.
| Przykład | Co oznacza? |
|---|---|
| 0W-20 | Bardzo rzadka zimą, niskie zużycie paliwa, nowoczesne silniki |
| 5W-30 | Uniwersalny syntetyk – najpopularniejszy do aut osobowych |
| 10W-40 | Półsyntetyk, dobra ochrona starszych silników |
| 20W-50 | Olej mineralny do silników starszego typu i motocykli |
Tabela klasy SAE J300 (stan na 2025 r.)
| Klasa SAE | Lepkość zimowa (rozruch) | Lepkość w 100°C |
|---|---|---|
| 0W | do −35°C | np. 20, 30 |
| 5W | do −30°C | np. 30, 40 |
| 10W | do −25°C | np. 30, 40, 50 |
| 15W | do −20°C | np. 40, 50 |
| 20W | do −15°C | np. 50 |
Wysokotemperaturowe wartości lepkości mierzone są wg tzw. HTHS (High Temperature High Shear) – określają odporność filmu olejowego przy dużych prędkościach i temperaturze 150°C.
SAE nie określa jakości!
SAE nie mówi nic o jakości ani o zastosowaniu oleju. Tylko o jego lepkości. Do pełnej klasyfikacji należy dodać:
normy producentów OEM (np. VW 504.00, MB 229.51, Ford WSS-M2C913-D).
specyfikację API (np. SN, SP),
specyfikację ACEA (np. C3, A5/B5),
Wybór oleju a warunki pracy
| Warunki | Zalecany zakres SAE |
|---|---|
| Zimny klimat, nowoczesny silnik | 0W-20, 0W-30 |
| Klimat umiarkowany | 5W-30, 5W-40 |
| Wysokie temperatury, jazda miejska | 10W-40, 15W-40 |
| Silnik starszej generacji, duży przebieg | 15W-40, 20W-50 |
Ciekawostki i rozwój norm
- Norma SAE J300 została wprowadzona w 1911 r. i jest regularnie aktualizowana – ostatnio m.in. o klasy 16 i 12 dla silników hybrydowych i niskotarciowych.
- Od 2020 r. pojawiają się coraz częściej oleje klasy 0W-8 i 0W-16 – ultrarzadkie, niskooporowe smary dla oszczędnych, nowoczesnych jednostek (np. Mazda SkyActiv, Toyota Hybrid).
