13 01 01* Oleje hydrauliczne zawierające PCB
| Kod EWC | 13 01 01* |
|---|---|
| Grupa odpadu | 13 – Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) |
| Podgrupa odpadu | 13 01 – Oleje hydrauliczne |
| Rodzaj odpadu | 13 01 01* – Oleje hydrauliczne zawierające PCB |
| Źródło pochodzenia odpadu | Układy hydrauliczne w maszynach przemysłowych, prasach, urządzeniach dźwigowych i energetycznych eksploatowanych przed wprowadzeniem zakazu stosowania PCB (lata 60.–80.). Pozostałości po czyszczeniu, spuszczaniu lub wymianie olejów roboczych. |
| Charakterystyka | Mieszaniny ropopochodne (oleje mineralne lub syntetyczne) z dodatkiem polichlorowanych bifenylów (PCB) – chlorowcoorganicznych związków o wysokiej stabilności termicznej i dielektrycznej. W odpadach obecne również produkty degradacji i utleniania oraz woda i metale. |
| Parametry fizyko-chemiczne | Gęstość 15 °C: 0,88–1,05 g/cm³; lepkość (40 °C): 10–30 mm²/s; temperatura zapłonu: zwykle > 150 °C; nierozpuszczalne w wodzie; charakterystyczny zapach chlorowcowy; zawartość PCB – od śladowych do kilkunastu % m/m. |
| Klasyfikacja PCB | Zawartość PCB ≥ 50 mg/kg kwalifikuje odpad do grupy 13 01 01* (niebezpieczny). Dla zawartości poniżej tego progu – klasyfikacja jako 13 01 02* (inne oleje hydrauliczne zawierające związki chlorowcoorganiczne). |
| Zagrożenia (środowisko) | Bardzo trwałe, bioakumulujące się substancje; możliwość migracji do gleby i wód; toksyczność dla organizmów wodnych; powolny rozkład (okres półtrwania PCB > 10 lat). Emisja dioksyn przy niekontrolowanym spalaniu. |
| Wpływ na zdrowie | PCB działają toksycznie, mutagennie i kancerogennie; mogą kumulować się w tkance tłuszczowej; działanie immunotoksyczne i neurotoksyczne; opary przy podgrzewaniu – podrażnienie dróg oddechowych i oczu. |
| Zasady przechowywania | Przechowywać w szczelnych, stalowych beczkach lub kontenerach IBC z atestem UN, oznaczonych „PCB – NIEBEZPIECZNE”. Pomieszczenia z nieprzepuszczalnym podłożem i wanną wychwytową; zakaz mieszania z innymi olejami. Prowadzić ewidencję w BDO. |
| Transport (ADR) | UN 2315 – POLYCHLORINATED BIPHENYLS, LIQUID; Klasa 9; Grupa pakowania II; Kod tunelowy (E); oznakowanie: nalepka 9A, piktogram środowiskowy. Transport wyłącznie przez uprawnionych przewoźników ADR z kartą charakterystyki i KPO. |
| Proces unieszkodliwiania / odzysk | D9 – fizykochemiczne przetwarzanie (np. dechlorowanie sodem, glikolem lub NaOH w instalacjach hermetycznych). D10 – spalanie w spalarni odpadów niebezpiecznych (≥ 1200 °C, kontrola emisji dioksyn/furanów). Dopuszczalny R1 – odzysk energii przy zachowaniu standardów BAT. Regeneracja tylko po potwierdzeniu PCB < 50 mg/kg. |
| Uwagi specjalne | PCB objęte Konwencją Sztokholmską i rozporządzeniem (WE) 850/2004 – zakaz wprowadzania do obrotu i obowiązek eliminacji. Każda partia wymaga analizy zawartości PCB metodą GC-ECD lub GC-MS. Niedopuszczalne spalanie poza instalacją z pozwoleniem zintegrowanym. |
| Zawartość składników z Załącznika nr 4 | Polichlorowane bifenyle (PCB) – substancje trwałe, toksyczne i bioakumulacyjne; produkty utleniania olejów ropopochodnych; możliwe metale (Fe, Cu, Zn) z urządzeń hydraulicznych. |
| Zagrożenia H (CLP – przykładowe) | H300 – Połknięcie grozi śmiercią; H350 – Może powodować raka; H373 – Działa szkodliwie na narządy przy długotrwałej ekspozycji; H410 – Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. |
| Środki ostrożności P | P260, P273, P280, P301+P310, P391, P405, P501 – unikać emisji do środowiska, stosować odzież ochronną, natychmiast zgłosić wyciek, przekazać do instalacji uprawnionej. |
| Informacja dodatkowa | Wymagana identyfikacja zawartości PCB w laboratorium akredytowanym. Zalecane metody: analiza PCB (GC-ECD), liczba kwasowa (TAN), zawartość chloru, temperatura zapłonu (Pensky–Martens). Ewidencja w BDO oraz sprawozdawczość do WIOŚ. |
