Odpowiedź na pytanie, co jest lepsze dla środowiska – książka papierowa czy e-book – zależy od kilku czynników, takich jak zużycie energii, możliwość recyklingu i długowieczność materiałów. Oto szczegółowa analiza:
1. Ślad węglowy produkcji
- Książka papierowa: Produkcja papierowych książek wymaga dużej ilości papieru, energii oraz wody, a procesy związane z wyrębem lasów i produkcją papieru mają znaczny wpływ na środowisko. Jedna książka może generować od 1 do 2 kg emisji CO₂, zależnie od rozmiaru i liczby stron.
- E-book: Produkcja e-czytnika lub tabletu generuje znacznie większy jednorazowy ślad węglowy (ok. 30-70 kg CO₂) z powodu wydobycia metali i produkcji elektroniki. Jednak, jeśli czytnik używany jest przez wiele lat i do wielu książek, ten ślad rozkłada się na setki tytułów, co znacząco zmniejsza jego wpływ na jednostkową książkę.
2. Zużycie energii podczas czytania
- Książka papierowa: Czytanie książki papierowej nie wymaga żadnej energii elektrycznej, jednak wieczorem konieczne jest oświetlenie, co generuje niewielkie zużycie energii. Ślad węglowy tego światła zależy od jego źródła (żarówki LED są bardziej ekologiczne niż starsze żarówki).
- E-book: E-czytniki zużywają energię do podświetlenia ekranu, ale dzięki technologii e-ink zużycie to jest bardzo niskie, szczególnie w trybie ciemnego oświetlenia. Tablety i smartfony pobierają więcej energii, ale wciąż są energooszczędniejsze niż większość tradycyjnego oświetlenia.
3. Recykling i utylizacja
- Książka papierowa: Książki papierowe są w pełni recyklingowalne, a papier można wykorzystać ponownie w wielu produktach. Papier jednak ulega rozkładowi, co może prowadzić do emisji metanu na składowiskach, jeśli nie jest właściwie przetwarzany.
- E-book: Recykling e-czytników jest bardziej skomplikowany. Elektronika zawiera metale rzadkie i substancje chemiczne, których recykling wymaga specjalistycznych procesów. E-czytniki mają dłuższą żywotność, ale jeśli trafią na składowiska, mogą zanieczyszczać środowisko.
4. Długowieczność i liczba książek
- E-book: Jeśli czytasz dużo książek, e-czytnik staje się bardziej ekologiczny po przekroczeniu pewnej liczby tytułów, która rekompensuje jego ślad produkcyjny. Przyjmuje się, że po przeczytaniu około 20–30 książek na e-czytniku staje się on bardziej przyjazny środowisku niż książki papierowe.
- Książka papierowa: Książki papierowe mogą być przekazywane, sprzedawane lub wymieniane, co wydłuża ich żywotność. Biblioteki to przykład efektywnego sposobu zmniejszenia śladu ekologicznego książek papierowych poprzez ich wielokrotne użycie.
Podsumowanie
Jeśli jesteś częstym czytelnikiem, e-czytnik może być bardziej ekologiczną opcją. Dla sporadycznego czytelnika książki papierowe, szczególnie z recyklingowanego papieru, są korzystniejsze. Obie opcje mają jednak swoje ekologiczne zalety, a wybór zależy od częstotliwości użytkowania oraz stylu życia.
